પ્રથમ તબક્કામાં 22 વૈજ્ઞાનિકો ભારતીય સંસ્થાઓમાં કામ કરવા આવી રહ્યા છે. / સૌજન્ય સોશિયલ મીડિયા

ભારતીય મૂળના ઘણા વૈજ્ઞાનિકો વિદેશમાં કામ કરી રહ્યા છે અને સમાજની પ્રગતિમાં ફાળો આપી રહ્યા છે. હવે ભારત સરકારે આ વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા વિવિધ વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ કરવા માટે ફેલોશિપ સ્કીમ તૈયાર કરી છે. આ યોજના હેઠળ ભારતમાં ત્રણ વર્ષ સુધી લગભગ 75 વૈજ્ઞાનિકોની સેવાઓ લેવામાં આવશે.

વૈભવ ફેલોશિપ યોજના હેઠળ આ વૈજ્ઞાનિકોની વતન વાપસી થઈ રહી છે. ભારત સરકારના ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજી (DST) દ્વારા તેનો અમલ કરવામાં આવી રહ્યો છે. આશરે રૂ. 80 કરોડની આ યોજનાના પ્રથમ તબક્કા હેઠળ ભારતીય મૂળના 22 વૈજ્ઞાનિકો એપ્રિલ સુધીમાં ભારતીય સંસ્થાઓમાં જોડાય તેવી શક્યતા છે.

આ વૈજ્ઞાનિકો IIT જેવી ભારતની અગ્રણી સંસ્થાઓ અને યુનિવર્સિટીઓમાં જોડાઈને સંશોધન પ્રોજેક્ટ્સ પર કામ કરશે. તેઓએ ત્રણ વર્ષ સુધી દર વર્ષે એકથી બે મહિના ભારતમાં સેવા આપવી પડશે. તેના બદલામાં તેને 4 લાખ રૂપિયાની ગ્રાન્ટ આપવામાં આવશે. આ માટે એવા વૈજ્ઞાનિકોની પસંદગી કરવામાં આવી છે કે જેઓ ઓછામાં ઓછા પાંચ વર્ષ સુધી વિદેશની માન્યતા પ્રાપ્ત સંસ્થાઓમાં સંશોધન કાર્યમાં સક્રિય રીતે જોડાયેલા હોય.

વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી વિભાગના ડો.ચારુ અગ્રવાલે મીડિયાને જણાવ્યું હતું કે ગયા વર્ષે અમને વૈભવ યોજના હેઠળ 302 વૈજ્ઞાનિકો તરફથી પ્રસ્તાવ મળ્યો હતો. જેમાંથી 22ને શોર્ટલિસ્ટ કરવામાં આવ્યા છે. તેમને ટૂંક સમયમાં પત્રો જારી કરવામાં આવશે. એવી અપેક્ષા છે કે તેઓ એપ્રિલથી તેમની સંસ્થામાં જોડાશે.

તેમણે કહ્યું કે આ વૈજ્ઞાનિકો વિજ્ઞાન, ટેકનોલોજી, એન્જિનિયરિંગ, ગણિત અને દવા (STEMM) સંબંધિત ક્ષેત્રોમાં સંશોધન કાર્યમાં યોગદાન આપશે. આમાં આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ, મશીન લર્નિંગ અને ડેટા સાયન્સ પર ભાર મૂકવામાં આવશે. વૈજ્ઞાનિકોને અનુદાન ઉપરાંત, વિભાગ ત્રણ વર્ષ માટે સંશોધન સંબંધિત સંસ્થાઓને 5 રૂપિયાની નાણાકીય સહાય પણ આપશે.

યુએસ ઉપરાંત પ્રથમ તબક્કા માટે પસંદ કરાયેલા વૈજ્ઞાનિકોમાં સ્વીડન, નોર્વે, ઓસ્ટ્રેલિયા, સિંગાપોર, જાપાન અને યુકેના એનઆરઆઈનો સમાવેશ થાય છે. આ યોજના હેઠળ અરજી કરનારાઓમાં મોટાભાગના અમેરિકા અને કેનેડાના વૈજ્ઞાનિકોનો સમાવેશ થાય છે. આ ફેલોશિપ તમામ NRI, ભારતીય મૂળના વ્યક્તિઓ (POI) અને ઓવરસીઝ સિટિઝન્સ ઑફ ઇન્ડિયા (OCI) માટે ખુલ્લી છે