ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી નવી દિલ્હીમાં ચૂંટણી પ્રચાર રેલી દરમિયાન તેમના સમર્થકોનું અભિવાદન ઝીલતા / REUTERS

Source: Reuters

ભારતીય વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ) ની આગેવાની હેઠળના ગઠબંધનને શનિવારે સમાપ્ત થયેલી સામાન્ય ચૂંટણીમાં મોટી બહુમતી મળવાનું અનુમાન છે, ટીવી એક્ઝિટ પોલ્સ સૂચવે છે કે તે મોટાભાગના વિશ્લેષકો દ્વારા અપેક્ષા કરતા વધુ સારું પ્રદર્શન કરશે. મોટાભાગના એક્ઝિટ પોલમાં અંદાજ લગાવવામાં આવ્યો છે કે 543 સભ્યોના સંસદના નીચલા ગૃહમાં સત્તાધારી રાષ્ટ્રીય લોકશાહી ગઠબંધન (એનડીએ) બે તૃતીયાંશ બહુમતી મેળવી શકે છે, જ્યાં સામાન્ય બહુમતી માટે 272ની જરૂર છે. બે તૃતીયાંશ બહુમતી સરકારને બંધારણમાં દૂરગામી સુધારા કરવાની મંજૂરી આપશે.

પાંચ મોટા એક્ઝિટ પોલના સારાંશમાં અનુમાન લગાવવામાં આવ્યું છે કે એનડીએ 353 થી 401 બેઠકો વચ્ચે જીત મેળવી શકે છે, જે સંખ્યા સોમવારે ફરી ખોલવામાં આવે ત્યારે નાણાકીય બજારોને વેગ આપે તેવી શક્યતા છે. 2019ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં એનડીએને 353 બેઠકો મળી હતી, જેમાંથી ભાજપને 303 બેઠકો મળી હતી.

પાંચમાંથી ત્રણ મતદાનમાં અનુમાન લગાવવામાં આવ્યું છે કે ભાજપ એકલા 2019માં 303થી વધુ બેઠકો જીતી છે. રાહુલ ગાંધીની કોંગ્રેસ પાર્ટીની આગેવાની હેઠળના વિપક્ષી "INDIA" ગઠબંધનને 125 થી 182 બેઠકો વચ્ચે જીતવાનો અંદાજ છે. એક્ઝિટ પોલ, જે મતદાન એજન્સીઓ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવે છે, તેનો ભારતમાં અસ્પષ્ટ રેકોર્ડ છે કારણ કે તેઓ ઘણીવાર પરિણામ ખોટા મેળવે છે, વિશ્લેષકો કહે છે કે મોટા અને વૈવિધ્યસભર દેશમાં તેમને યોગ્ય રીતે મેળવવું એક પડકાર છે. 

મતદાન પૂરું થયા પછી પોતાની પહેલી ટિપ્પણીમાં મોદીએ એક્ઝિટ પોલનો ઉલ્લેખ કર્યા વગર જીતનો દાવો કર્યો હતો. "હું વિશ્વાસ સાથે કહી શકું છું કે ભારતના લોકોએ એનડીએ સરકારને ફરીથી ચૂંટવા માટે વિક્રમી સંખ્યામાં મતદાન કર્યું છે", તેમણે તેમના દાવાના પુરાવા આપ્યા વિના X પર કહ્યું. "તકવાદી INDIA ગઠબંધન મતદારો સાથે તાલમેલ બનાવવામાં નિષ્ફળ રહ્યું. તેઓ જાતિવાદી, સાંપ્રદાયિક અને ભ્રષ્ટ છે.

વોટિંગ દરમ્યાન પંજાબના એક ગામડાનું દ્રશ્ય / REUTERS

ચૂંટણી પૂર્વેના સર્વેક્ષણમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભાજપ સરળતાથી ચૂંટણીમાં પોતાની બહુમતી જાળવી રાખશે. પરંતુ પક્ષ "INDIA" ગઠબંધન દ્વારા ઉત્સાહપૂર્ણ અભિયાનમાં દોડ્યો, સ્પર્ધા કેટલી નજીક હોઈ શકે તે અંગે થોડી શંકા ઉભી કરી, અને ઘણા રાજકીય વિશ્લેષકોએ આગાહી કરી હતી કે ભાજપનો વિજયનો ગાળો 2019ની સરખામણીએ સાંકડો અથવા નજીક હશે.

વિપક્ષે એક્ઝિટ પોલ્સને ફગાવી દીધા હતા અને તેમના પ્રકાશન પહેલા તેમને "પ્રિફિક્સ" ગણાવ્યા હતા. મોટાભાગના વિપક્ષી દળો ભારતની મુખ્ય સમાચાર ચેનલો પર મોદીની તરફેણમાં પક્ષપાતી હોવાનો આરોપ મૂકે છે, આ આરોપોને ચેનલો નકારી કાઢે છે. તેઓ એમ પણ કહે છે કે ભારતમાં એક્ઝિટ પોલ મોટે ભાગે અવૈજ્ઞાનિક છે.

કોંગ્રેસના સોશિયલ મીડિયા હેડ સુપ્રિયા શ્રીનેટે ન્યૂઝ એજન્સી એએનઆઈને કહ્યું, "આ સરકારનો એક્ઝિટ પોલ છે, આ નરેન્દ્ર મોદીનો એક્ઝિટ પોલ છે. તેમણે કહ્યું, "અમને ખ્યાલ છે કે અમે કેટલી બેઠકો જીતી રહ્યા છીએ, તે એક બેઠક 259થી ઓછી નહીં હોય.

અનસર્ટેન્ટી લિફ્ટ, વિશ્લેષકો કહે છે. 19 એપ્રિલથી શરૂ થયેલી સાત તબક્કાની ચૂંટણીમાં લગભગ એક અબજ લોકો મતદાન કરવા માટે લાયક હતા અને ઘણા વિસ્તારોમાં ઉનાળાની તીવ્ર ગરમીમાં યોજાઈ હતી. ચૂંટણી પંચ 4 જૂને મતગણતરી કરશે અને તે જ દિવસે પરિણામો આવવાની અપેક્ષા છે. 73 વર્ષીય મોદીનો વિજય તેમને સ્વતંત્રતાના નેતા જવાહરલાલ નહેરુ પછી સતત ત્રણ વખત જીત મેળવનારા માત્ર બીજા વડાપ્રધાન બનાવશે.

મોદીએ છેલ્લા 10 વર્ષમાં તેમની સિદ્ધિઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને તેમના પુનઃચૂંટણી અભિયાનની શરૂઆત કરી હતી, પરંતુ ટૂંક સમયમાં જ મોટાભાગે કોંગ્રેસ પર ભારતના લઘુમતી મુસ્લિમોની તરફેણ કરવાનો આરોપ લગાવીને નિશાન સાધ્યું હતું, જેને વિપક્ષ નકારે છે. વિપક્ષે મોટાભાગે સકારાત્મક કાર્યવાહી કાર્યક્રમો અને બંધારણને મોદીના સરમુખત્યારશાહી શાસનથી બચાવવા માટે પ્રચાર કર્યો છે, જે આરોપને ભાજપ નકારી કાઢે છે.

સર્વેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 1.4 અબજ લોકોની બહુમતી ધરાવતા હિંદુ દેશમાં મતદારો માટે બેરોજગારી અને મોંઘવારી મુખ્ય ચિંતા છે. બજાર વિશ્લેષકોએ જણાવ્યું હતું કે એક્ઝિટ પોલોએ સંભવિત પરિણામ અંગે અનિશ્ચિતતા દૂર કરી છે અને મોદીની વૃદ્ધિ-કેન્દ્રિત આર્થિક નીતિઓની સાતત્યતાના સંકેત આપ્યા છે.

"એક્ઝિટ પોલના પરિણામો જે એનડીએ માટે લગભગ 360 બેઠકો સાથે સ્પષ્ટ જીત દર્શાવે છે તે મે મહિનામાં બજારો પર ભારે પડી રહેલા કહેવાતા ચૂંટણીના આંચકાને સંપૂર્ણપણે દૂર કરે છે", V.K એ જણાવ્યું હતું. વિજયકુમાર જિયોજીત ફાઇનાન્શિયલ સર્વિસિસના ચીફ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ સ્ટ્રેટેજિસ્ટ છે.

તેમણે કહ્યું, "This comes as a shot in the arm for the bulls who will trigger a big rally in the market on Monday".