બાંગ્લાદેશ હ્યુમન રાઇટ્સ વોચ ડીસી પરિષદમાં / Courtesy photo

એપ્રિલ ૨૩, ૨૦૨૫ના રોજ વોશિંગ્ટન ડીસી સ્થિત નેશનલ પ્રેસ ક્લબની કોઝગ્રોવ રૂમમાં યોજાયેલી એક પત્રકાર પરિષદમાં, બાંગ્લાદેશ હ્યુમન રાઈટ્સ વોચ (BHRW) નામના અગ્રણી સમર્થન સમૂહના સભ્યોએ બાંગ્લાદેશની સતત બગડતી રાજકીય પરિસ્થિતિ અંગે ગંભીર ચિંતાઓ વ્યક્ત કરી હતી.

સ્પીકરોએ આ પરિષદમાં ઇસ્લામી કટ્ટરવાદમાં વધારો, માનવાધિકાર ઉલ્લંઘન અને શાંતિ માટેનો નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા ડૉ. મુહંમદ યુનુસ દ્વારા ભ્રષ્ટાચારના ગંભીર આક્ષેપો મૂક્યા અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે જાગૃતિ તથા હસ્તક્ષેપની તાત્કાલિક જરૂરિયાત અંગે ભારપૂર્વક અનુરોધ કર્યો.

આ પત્રકાર પરિષદમાં રાજકીય વિશ્લેષકો અને માનવાધિકાર કાર્યકર્તાઓ જેમ કે રાણા હસન મહમૂદ, મહંમદ એ. સિદ્દિકી, અરીફા રહેમાન રૂમા અને ડૉ. દિલીપ નાથ જોડાયા હતા. તેમણે આરોપ મૂક્યો કે હાલમાં “ગેરકાયદેસર અંંતરિમ સરકાર”ના નેતા તરીકે કાર્યરત ડૉ. યુનુસ દેશમાં હિંસા અને ધાર્મિક ઉગ્રવાદને વેગ આપી રહ્યા છે અને આંતરરાષ્ટ્રીય દાતાઓ તથા પોતાનો વૈશ્વિક પ્રભાવ દુરુપયોગ કરી રહ્યા છે.

BHRWના દાવા અનુસાર ડૉ. યુનુસે વિદેશી સરકારો અને સંસ્થાઓ — જેમાં બાઈડન પ્રશાસન, યુનાઇટેડ નેશન્સ અને યુરોપિયન યુનિયનનો સમાવેશ થાય છે —ના સહયોગથી બંધારણ વિરુદ્ધ રીતે સત્તા પાડી છે. તેવા સંસ્થાઓ પર પણ પૂર્વ વડા પ્રધાન શેખ હસીનાની લોકશાહીથી ચૂંટાયેલા સરકારને હટાવવા માટેની ષડયંત્રનો આરોપ મૂકાયો છે.

મીડિયા દમન

રાજકીય વિશ્લેષક અને માનવાધિકાર કાર્યકર રાણા હસન મહમૂદે જણાવ્યું હતું કે ૫ ઓગસ્ટ, ૨૦૨૪ની ઘટનાઓ પછી બાંગ્લાદેશમાં કાયદો અને વ્યવસ્થા બરબાદ થઈ ગઈ છે. તેમણે જણાવ્યું કે ડૉ. યુનુસએ પરોક્ષ રીતે હિન્દુ સહિતનાં અલ્પસંખ્યક સમુદાયો સામે હિંસા, ધમકી અને સંપત્તિ વિનાશને મંજુરી આપી છે.

મહમૂદે મીડિયાના દમન અંગે ગંભીર આરોપ મૂક્યા હતા, જેમાં ૩૨૭ પત્રકારો પર ગુનાઓ દાખલ થયા અને ૧,૦૦૦થી વધુ મીડિયા કર્મચારીઓને નોકરીમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવ્યા. તેમણે એવો પણ દાવો કર્યો કે ઇસ્લામી સ્ત્રોતો સાથે સંકળાયેલા લોકોને ડૉ. યુનુસે દંડમુક્ત રાખ્યા છે.

તેમણે જણાવ્યું કે દંડિત મળેલા કટ્ટરવાદી જૂથો જાહેરમાં ISISના ધ્વજ અને નાઝી ચિહ્નો દર્શાવે છે અને સરકાર તરફથી કોઈ પ્રતિસાદ મળતો નથી.

ઝૂઠ્ઠી વારસા

માનવાધિકાર કાર્યકર મહંમદ એ. સિદ્દિકીએ માઇક્રોક્રેડિટ યોજના માટે યુનુસની માન્યતા પર પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા અને વિદેશી સહાયના દુરુપયોગના આક્ષેપો મૂક્યા.

તેમણે કહ્યું, “યુનુસ બાંગ્લાદેશની તમામ એનજીઓનો માસ્ટરમાઈન્ડ છે. માઇક્રોક્રેડિટની વિચારધારા તેમની પહેલાં પણ અસ્તિત્વમાં હતી. તેમણે સરકારી સંસાધનોનો ઉપયોગ કર્યો અને પછી ગ્રામીન બેંક પર સરકારનું નિયંત્રણ ગેરકાયદેસર રીતે નાબૂદ કર્યું.”

સિદ્દિકીએ જણાવ્યું કે ગરીબી હટાવાના હેતુથી આપેલા દાનની રકમ વ્યક્તિગત ઉદ્યમો અને નફારહિત છટક સંસ્થાઓ તરફ વળી ગઈ. “તેમણે બાંગ્લાદેશમાં à«©à«« અને વિદેશોમાં ૧૧ એવી કુલ ૪૮ સંસ્થાઓ રચી છે અને તમામ ફંડનું તેઓ નિયંત્રણ રાખે છે. આ ફંડ આંતરરાષ્ટ્રીય દાતાઓ દ્વારા આપવામાં આવ્યા હતા પરંતુ સરકારી રીતે તેનું હિસાબ આપવામાં આવ્યો નથી.”

ગુંડા શાસન અને ન્યાયનો નાશ

પૂર્વ રાજદૂત અરીફા રહેમાન રૂમાએ જણાવ્યું કે ઓગસ્ટ ૨૦૨૪માં કટ્ટરવાદી જૂથો તરફથી મળેલી ધમકી બાદ તેમણે દેશ છોડ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે ઓગસ્ટ ૫ પછી ૨૦૫થી વધુ હુમલાઓ ધાર્મિક અલ્પસંખ્યકો પર થયા અને ૪૫૦ પોલીસ સ્ટેશનો પર હુમલાઓ થયા.

તેમણે કહ્યું કે મહિલાઓના ફૂટબોલ મેચ રદ થવા, યૂનિવર્સિટીના પ્રોફેસરોના રાજીનામા અને ગુમનામી હિંસા દેશની ધર્મનિરપેક્ષ લોકશાહીને ખતમ કરે છે.

બાંગ્લાદેશને કાલીફતમાં ફેરવવાની ષડયંત્ર?

ડૉ. દિલીપ નાથ, પૂર્વ ન્યુયોર્ક સિટિ કાઉન્સિલ ઉમેદવાર, દાવો કરે છે કે યુનુસ પાકિસ્તાનની ISI અને ચીનના સહયોગથી ઇસ્લામી કટ્ટરવાદ ફેલાવી રહ્યા છે.

તેમણે આરોપ મૂક્યો કે યુનુસે હજારો કેદીઓને મુક્ત કર્યા છે, જેમાં અલ-કાયદા પ્રેરિત સંગઠનના મુખ્ય મુફ્તિ જોશીમુદ્દીન રહેમાની પણ સામેલ છે.

ડૉ. નાથે કહ્યું કે માત્ર ૧૫ દિવસમાં ૨૦૦૦થી વધુ ગુનાઓ થયા છે — હત્યા, બળાત્કાર અને મંદિરોનો વિનાશ.

તેમણે UNO (યુનાઇટેડ નેશન્સ ઑફિસ)ના પીઆર એજન્સી દ્વારા ઘટનાઓને દબાવવાનો પણ આક્ષેપ મૂક્યો. “આજે ૧૮ મિલિયન ધાર્મિક અને વંશીય અલ્પસંખ્યકો ત્યાં બળાત્કાર અને મૃત્યુના ભયમાં જીવતા હોય છે... દેશની ધર્મનિરપેક્ષ લોકશાહીને બચાવવી આપણા પોતાનાં સુરક્ષિત હિતમાં છે.”