વડાપ્રધાને X પર જીડીપી વૃદ્ધિની સંખ્યાની ઉજવણી કરી / / Canva

સરકારે વર્તમાન નાણાકીય વર્ષના ડિસેમ્બર ક્વાર્ટર માટે જીડીપીના આંકડા (ભારત Q3 જીડીપી) જાહેર કર્યા છે. જે સાક્ષી પૂરે છે કે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા ઝડપથી આગળ વધી રહી છે. હકીકતમાં સરકારે કહ્યું છે કે ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં દેશની જીડીપી વૃદ્ધિ 8.4%ના દરે રહી છે. અર્થવ્યવસ્થાના આ આંકડા અનુમાન કરતાં ખુબ જ વધારે છે. દેશમાં ઉત્પાદન પ્રવૃત્તિઓ અને સરકારી ખર્ચમાં વધારાને કારણે જીડીપીની ગતિ વધુ વધી છે. અગાઉના ક્વાર્ટરમાં જીડીપી ગ્રોથ 7.6 ટકા હતો.

ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાની આ ઝડપી ગતિને ધ્યાનમાં રાખીને, NSOએ તેના બીજા અનુમાનમાં નાણાકીય વર્ષ 2023-24 માટે દેશનો વિકાસ દર 7.6 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે. અગાઉ, જાન્યુઆરી 2024માં જાહેર કરવામાં આવેલા તેના પ્રથમ એડવાન્સ અનુમાનમાં વર્તમાન નાણાકીય વર્ષ માટે જીડીપી વૃદ્ધિ દર 7.3 ટકા રહેવાનો અંદાજ હતો.

એસબીઆઈના આર્થિક સંશોધન વિભાગે નાણાકીય વર્ષ 2023-24ના ત્રીજા ત્રિમાસિક ગાળા માટે જીડીપી વૃદ્ધિનો અંદાજ આપતા તેમનું વિશ્લેષણ પણ બહાર પાડ્યું હતું. સંસ્થાએ જીડીપી વૃદ્ધિ દર 6.8 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો હતો. રિઝર્વ બેંકે નાણાકીય વર્ષ 2024ના ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં જીડીપી ગ્રોથ 7 ટકા રહેવાનો અંદાજ પણ મૂક્યો હતો. જ્યારે રેટિંગ એજન્સી ICRAએ ડિસેમ્બર 2023 ક્વાર્ટરમાં GDP વૃદ્ધિ માત્ર 6 ટકા રહેવાની આગાહી કરી હતી. પરંતુ જે આંકડાઓ સામે આવ્યા છે તે આ બધી આગાહીઓને પાછળ છોડી દીધા છે.

જો આપણે સરકાર દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા જીડીપીના આંકડાઓ પર વિગતવાર નજર કરીએ તો, આપણે ઉત્પાદન ક્ષેત્રે 11.6 ટકાની વૃદ્ધિ જોઈ છે. જ્યારે કૃષિ ક્ષેત્રનો વિકાસ દર 3.8 ટકા રહ્યો છે. ભારતે વિશ્વની સૌથી ઝડપથી વિકસતી મુખ્ય અર્થવ્યવસ્થાનો ટેગ જાળવી રાખ્યો છે. આ તમામ કારણોને લીધે નાણાકીય વર્ષ 2023-2024 માટે વિકાસ દરનો અંદાજ 7.3 ટકાથી વધારીને 7.6 ટકા કરવામાં આવ્યો છે.

ત્રીજા ત્રિમાસિક અહેવાલ શું કહે છે?

ત્રીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં (ઓક્ટોબર-ડિસેમ્બર 2023), અર્થતંત્રમાં 8.4% વૃદ્ધિ થઈ, જે ઉત્પાદન ક્ષેત્રે (11.6%) બે આંકડાની વૃદ્ધિ અને બાંધકામ ક્ષેત્રે (9.5%) સારી કામગીરીને કારણે પ્રેરિત છે.

વેચાણની રીતે શેરબજારમાં લિસ્ટેડ ખાનગી બિન-નાણાકીય કંપનીઓ ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં 5.5% વધી હતી, જે અગાઉના ક્વાર્ટરમાં 4.4% હતી. જો કે, આ વૃદ્ધિ અગાઉના વર્ષના સમાન ક્વાર્ટરમાં નોંધાયેલા 12.7% કરતા ઓછી હતી. મેન્યુફેક્ચરિંગ કંપનીઓમાં એકંદર વેચાણ વૃદ્ધિ 3.7% હતી, જેમાં કેમિકલ કંપનીઓમાં 13.5%નો ઘટાડો થયો હતો. ઇન્ફર્મેશન ટેક્નોલોજી (IT) સેક્ટરે 3.2% પર ધીમી વેચાણ વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી, જે અગાઉના ક્વાર્ટરમાં 5.9% હતી.

ખર્ચના મોરચે ઑક્ટોબર-ડિસેમ્બર 2023ના સમયગાળામાં મેન્યુફેક્ચરિંગ કંપનીઓના ખર્ચમાં વાર્ષિક ધોરણે 4.1%નો વધારો થયો છે, જે અગાઉના વર્ષના સમાન ત્રિમાસિક ગાળામાં 12.0% વૃદ્ધિ કરતાં ઓછો છે. મેન્યુફેક્ચરિંગ અને નોન-આઈટી સર્વિસીસ કંપનીઓ માટે સ્ટાફ કોસ્ટમાં બે આંકડામાં વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી, જ્યારે આઈટી કંપનીઓ માટે તે 3.4% સુધી ધીમી પડી હતી. મેન્યુફેક્ચરિંગ, IT અને નોન-IT સેવાઓ કંપનીઓ માટે સ્ટાફ કોસ્ટ-ટુ-સેલ્સ રેશિયો 5.7%, 48.9% અને 10.1% હતો.

નોન-ફાઇનાન્સિયલ કંપનીઓનું ઓપરેટિંગ પ્રોફિટ માર્જિન 3 ક્વાર્ટરમાં 16.5% થયું, જે અગાઉના ક્વાર્ટરમાં 16.0% હતું અને પાછલા નાણાકીય વર્ષના ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં 14.7% હતું.

મેન્યુફેક્ચરિંગ કંપનીઓનો વ્યાજ કવરેજ રેશિયો (ICR) અગાઉના ક્વાર્ટરમાં 7.5 થી થોડો ઘટીને 7.4% થયો છે. દરમિયાન, નોન-આઈટી સેવાઓ કંપનીઓનો ICR એકના થ્રેશોલ્ડ લેવલથી ઉપર રહ્યો, એટલે કે તેઓ તેમના વ્યાજની ચૂકવણીને આવરી લેવા માટે પૂરતી આરામથી કાર્ય કરી રહી છે.

ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર જઈને જીડીપી વૃદ્ધિની ઉજવણી કરી હતી. તેમણે લખ્યું, “2023-24ના Q3માં મજબૂત 8.4% GDP વૃદ્ધિ ભારતીય અર્થતંત્રની મજબૂતાઈ અને તેની સંભાવના દર્શાવે છે. અમારા પ્રયાસો ઝડપી આર્થિક વૃદ્ધિ લાવવા માટે ચાલુ રહેશે જે 140 કરોડ ભારતીયોને વધુ સારું જીવન જીવવામાં અને વિક્ષિત ભારત બનાવવામાં મદદ કરશે !”