1995માં સમારા નદીની ખીણમાં વૃક્ષો વિનાના મેદાન પર સહ-લેખકો ડેવિડ એન્થની, પાવેલ કુઝનેત્સોવ અને ઓલેગ મોચાલોવ. / David Anthony, Pavel Kuznetsov, and Oleg Mochalov

સંસ્કૃતની ઉત્પત્તિ, ભારતની સૌથી જૂની અને સૌથી આદરણીય ભાષાઓમાંની એક, અને 400 + અન્ય ઇન્ડો-યુરોપિયન ભાષાઓને હાલના રશિયાની પ્રાચીન વસ્તી સાથે જોડવામાં આવી છે, ફેબ્રુઆરી 5 ના રોજ 'નેચર' જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા બે ગ્રાઉન્ડબ્રેકિંગ અભ્યાસો અનુસાર.

આ સંશોધન કાકેશસ લોઅર વોલ્ગા લોકોને પૂર્વજોની ઇન્ડો-યુરોપિયન ભાષાઓ બોલનારા સંભવિત લોકો તરીકે ઓળખે છે.  àª† અભ્યાસો આ ભાષાઓના પ્રસાર પર નવો પ્રકાશ પાડે છે, જે આજે વિશ્વની 40 ટકાથી વધુ વસ્તી દ્વારા બોલાય છે.

ડીએનએ પુરાવાનો ઉપયોગ કરીને, સંશોધકોએ આ પ્રારંભિક ઇન્ડો-યુરોપીયન બોલનારાઓને વોલ્ગા નદીના નીચલા પ્રદેશ અને ઉત્તરીય કાકેશસની તળેટીમાં આશરે 6,500 વર્ષ પહેલાં એનીયોલિથિક સમયગાળા દરમિયાન મૂક્યા હતા.  àª† તારણો લાંબા સમયથી ચાલતી "મેદાનની પૂર્વધારણા" ને મજબૂત કરે છે, જે સૂચવે છે કે પ્રારંભિક ઇન્ડો-યુરોપિયન ભાષાઓ-સંસ્કૃત સહિત-સમગ્ર યુરોપ અને દક્ષિણ એશિયામાં ફેલાતા પહેલા યુરેશિયન મેદાનની ઉત્પત્તિ થઈ હતી.

હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીના સંશોધન સહયોગી અને અભ્યાસના સહ-અગ્રણી લેખક ઇઓસિફ લાઝારિદીસે કહ્યું, "આ પહેલીવાર છે જ્યારે અમારી પાસે તમામ ઇન્ડો-યુરોપિયન ભાષાઓને એકીકૃત કરતી આનુવંશિક તસવીર છે.

રશિયાથી ભારતઃ ઇન્ડો-યુરોપિયન યાત્રા

ભાષાશાસ્ત્રીઓએ લાંબા સમયથી સંસ્કૃત, ગ્રીક અને લેટિન વચ્ચેની સમાનતાઓનું અવલોકન કર્યું છે, જે તેમના મૂળને સામાન્ય પૂર્વજ ભાષામાં શોધી કાઢે છે.  àª¨àªµàª¾ સંશોધનમાં પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો છે કે કેવી રીતે કોકેશસ લોઅર વોલ્ગા વસ્તીના વંશજો યમનાયા લોકોએ આ ભાષાઓના પ્રસારમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી.  àª†àª¶àª°à«‡ 5,000 વર્ષ પહેલાં, યમનાયાએ યુરેશિયામાં વિસ્તરણ કર્યું હતું, જે તેમના અર્થતંત્ર, ગતિશીલતા અને ભાષાકીય પ્રભાવને કાળા અને કેસ્પિયન સમુદ્રના પ્રદેશોથી પૂર્વમાં મંગોલિયા અને પશ્ચિમમાં આયર્લેન્ડ સુધી લાવ્યા હતા.

માનવશાસ્ત્રી અને અભ્યાસના સહ-અગ્રણી લેખક ડેવિડ એન્થોનીએ યમનયાની અસર પર ભાર મૂક્યો હતો, જેમાં બળદો દ્વારા ખેંચાતા વેગન અને ઘોડેસવારીના તેમના અગ્રણી ઉપયોગની નોંધ લીધી હતી, જેણે તેમને ગતિશીલતા અને વિસ્તરણમાં વ્યૂહાત્મક લાભ આપ્યો હતો.

હાર્વર્ડ મેડિકલ સ્કૂલના જિનેટિક્સના પ્રોફેસર ડેવિડ રીચે કહ્યું, "તેઓએ ભારે વિક્ષેપો સાથે યુરોપની વસ્તીને બદલી નાખી.  "બ્રિટનમાં, દાયકાઓની અંદર 90 ટકા વસ્તી બદલાઈ ગઈ હતી".

અગાઉના સંશોધનોએ ભારતમાં યમનાયાના આનુવંશિક અને ભાષાકીય પદચિહ્નો શોધી કાઢ્યા છે, જે અભ્યાસો સૂચવે છે કે પ્રારંભિક ઇન્ડો-યુરોપિયન ભાષાઓ સ્થળાંતર દ્વારા ઉપખંડમાં પહોંચી હતી.  àªœà«àª¯àª¾àª°à«‡ ચોક્કસ માર્ગ અંગે ચર્ચા ચાલી રહી છે, ત્યારે તાજેતરના તારણો એ વિચારને મજબૂત કરે છે કે સંસ્કૃત સહિત ઇન્ડો-યુરોપિયન ભાષાઓ પ્રાચીન યુરેશિયન મેદાનની વસ્તીમાંથી ઉતરી આવી છે.

ભાષાકીય અને આનુવંશિક પુરાવાઓને દૂર કરવા

આ અભ્યાસ એ એનાટોલિયન ભાષાઓ સંબંધિત લાંબા સમયથી ચાલતી કોયડો પણ ઉકેલે છે, જે કાંસ્ય યુગ દરમિયાન હાલના તુર્કીમાં બોલાય છે.  àª…ન્ય ઇન્ડો-યુરોપીયન ભાષાઓથી વિપરીત, એનાટોલિયન ભાષાઓ યમનાયા વંશના અભાવ ધરાવતી વસ્તી દ્વારા બોલવામાં આવતી હતી.  àª¸àª‚શોધકોએ તારણ કાઢ્યું હતું કે તેનાથી પણ જૂની વસ્તી-કોકેશસ લોઅર વોલ્ગા લોકો-એ યમનયા પહેલાંની ઇન્ડો-યુરોપિયન ભાષાઓનો અંતિમ સ્રોત હતો.

આ શોધ ભાષાશાસ્ત્રીઓ, પુરાતત્ત્વશાસ્ત્રીઓ અને આનુવંશિકવાદીઓ માટે એક મોટી સહયોગી સિદ્ધિનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જે વિશ્વના સૌથી પ્રભાવશાળી ભાષા પરિવારોમાંથી એકની ઉત્પત્તિ અને પ્રસાર કેવી રીતે થયો તેનું વધુ સંપૂર્ણ ચિત્ર પ્રસ્તુત કરે છે.

ભારત માટે, જ્યાં સંસ્કૃતનું ઊંડું ધાર્મિક, સાંસ્કૃતિક અને ઐતિહાસિક મહત્વ છે, આ તારણો પ્રારંભિક ઇન્ડો-યુરોપીયન ભાષાઓ સાથેના તેના જોડાણોની વૈજ્ઞાનિક પુષ્ટિ આપે છે.  àªœà«àª¯àª¾àª°à«‡ સંસ્કૃત ભાષી વૈદિક સંસ્કૃતિ ખૂબ પછીથી ઉભરી આવી હતી, ત્યારે આ અભ્યાસ તેને યુરેશિયન મેદાનોમાંથી સ્થળાંતર સાથે જોડતા ભાષાકીય સિદ્ધાંતોને મજબૂત કરે છે.