હિંદુએક્શન / થાઈલેન્ડ-કંબોડિયા મંદિર / Courtesy photo

અમેરિકા સ્થિત હિન્દુ હિમાયત સંસ્થા હિન્દુએક્શનએ થાઈલેન્ડ અને કંબોડિયાની સરકારોને તેમની સરહદ પર આવેલા પ્રાચીન હિન્દુ મંદિરો નજીક વધતા સંઘર્ષ વચ્ચે તાત્કાલિક સૈન્ય પ્રવૃત્તિ બંધ કરીને રાજદ્વારી ઉકેલ શોધવા વિનંતી કરી છે.

25 જુલાઈના રોજ વોશિંગ્ટન ડી.સી.માં કંબોડિયન અને થાઈ રાજદૂતોને લખેલા પત્રમાં, સંસ્થાએ 11મી સદીના શિવને સમર્પિત પ્રસાત તા મુએન થોમ અને પ્રીહ વિહાર મંદિર સંકુલો નજીક વધતી હિંસા પર ઊંડી ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી.

હિન્દુએક્શનના એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર ઉત્સવ ચક્રબર્તીએ પત્રમાં લખ્યું, “આ મંદિરો ફક્ત સ્થાપત્ય સીમાચિહ્નો નથી, પરંતુ ધર્મના જીવંત પ્રતીકો છે.” આ મંદિરો હિન્દુઓ અને બૌદ્ધો બંને માટે પવિત્ર ગણાય છે અને ધાર્મિક વિશ્વના સહિયારા સાંસ્કૃતિક અને આધ્યાત્મિક વારસાનો ભાગ માનવામાં આવે છે.

સંસ્થાએ નોંધ્યું કે હાલની હિંસા 2008થી 2011ના સરહદી સંઘર્ષોની યાદ અપાવે છે અને તે અનિર્ણિત પ્રાદેશિક વિવાદો, ઔપનિવેશિક યુગની અસ્પષ્ટ સરહદો અને 1962 તથા 2013ના આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાયાલય (ICJ)ના ચુકાદાઓના અલગ-અલગ અર્થઘટનોને કારણે ઉભી થઈ છે. સંસ્થાએ ચેતવણી આપી કે યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ્સ નજીક લડાઈથી સાંસ્કૃતિક અને આધ્યાત્મિક રીતે મહત્વની રચનાઓને કાયમી નુકસાન થઈ શકે છે.

હિન્દુએક્શને સંપૂર્ણ યુદ્ધવિરામ, ડ્રોન ઉડ્ડયન, તોપમારો અને સૈન્ય ગતિવિધિઓનું સ્થગન સહિત થાઈલેન્ડ-કંબોડિયા જોઈન્ટ બાઉન્ડરી કમિશન જેવા માધ્યમો દ્વારા અથવા જરૂર પડે તો આંતરરાષ્ટ્રીય મધ્યસ્થી દ્વારા નવેસરથી સંવાદની હિમાયત કરી.

વધુમાં, સંસ્થાએ મંદિર વિસ્તારોનું નિઃશસ્ત્રીકરણ, વિસ્થાપિત લોકો માટે માનવતાવાદી સહાય, લેન્ડમાઈન હટાવવા અને ત્રીજા પક્ષના નિરીક્ષક મિશન સહિતના તબક્કાવાર ડી-એસ્કેલેશન પગલાંની માંગ કરી. તેનો ઉદ્દેશ્ય વધુ રક્તપાત રોકવા અને એશિયાના સંસ્કૃતિક વારસાને સુરક્ષિત રાખવાનો છે.

પત્રમાં જણાવાયું, “અમે થાઈલેન્ડ અને કંબોડિયાની સરકારોને વિનાશને બદલે સંવાદ, શત્રુતાને બદલે વારસો અને યુદ્ધને બદલે શાણપણ પસંદ કરવા વિનંતી કરીએ છીએ.”

24 જુલાઈએ થાઈલેન્ડના સુરિન પ્રાંતમાં પ્રસાત તા મુએન થોમ નજીક તોપમારો, બીએમ-21 રોકેટ હુમલા અને હવાઈ હુમલાના અહેવાલો સાથે તણાવમાં તીવ્ર વધારો થયો. મે મહિનાના અંતમાં શરૂ થયેલી પ્રારંભિક ઝપાઝપીના અહેવાલો છે.

બંને દેશોએ એકબીજા પર સંઘર્ષ શરૂ કરવાનો અને પ્રાદેશિક સરહદોનું ઉલ્લંઘન કરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે, જેમાં નાગરિકોના મૃત્યુ અને શાળાઓ તથા હોસ્પિટલો સહિતના માળખાને નુકસાનના અહેવાલો છે.

આંતરરાષ્ટ્રીય મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, ઓછામાં ઓછા 32 લોકો માર્યા ગયા છે, થાઈલેન્ડમાં 1,30,000થી વધુ નાગરિકો અને કંબોડિયામાં લગભગ 40,000 લોકો વિસ્થાપિત થયા છે. થાઈલેન્ડે આઠ સરહદી જિલ્લાઓમાં માર્શલ લો લાગુ કર્યો છે, જ્યારે કંબોડિયાએ યુનાઈટેડ નેશન્સ સિક્યોરિટી કાઉન્સિલની ઈમરજન્સી બેઠક બોલાવી છે અને બિનશરતી યુદ્ધવિરામની માંગ કરી છે.