ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને કેનેડાના પ્રધાનમંત્રી જસ્ટિન ટ્રુડો / REUTERS

ભારત સરકારે ઔપચારિક રીતે કેનેડા સાથે એવી માહિતીને પગલે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે કે તેના વાનકુવર વાણિજ્ય દૂતાવાસમાં કોન્સ્યુલર અધિકારીઓને કથિત રીતે "ઓડિયો અને વીડિયો સર્વેલન્સ" કરવામાં આવ્યા હતા, તેમજ "ખાનગી સંદેશાવ્યવહાર" ને અટકાવવામાં આવ્યા હતા. 

આ માહિતી વિદેશ મંત્રાલય (MEA) દ્વારા ભારતીય સંસદના ઉપલા ગૃહ રાજ્યસભામાં 28 નવેમ્બરે જાહેર કરવામાં આવી હતી. સંદર્ભ એ હતો કે કેનેડામાં ભારતીય રાજદ્વારીઓને નિશાન બનાવતા સાયબર અથવા અન્ય સર્વેલન્સના બનાવો વિશે વિદેશ મંત્રાલયને પ્રશ્ન પૂછવામાં આવ્યો હતો.

તેના લેખિત જવાબમાં વિદેશ રાજ્ય મંત્રી કીર્તિ વર્ધન સિંહે કહ્યું, "હા. તાજેતરમાં, વાનકુવરમાં ભારતીય વાણિજ્ય દૂતાવાસના કોન્સ્યુલર અધિકારીઓને કેનેડિયન સત્તાવાળાઓ દ્વારા જાણ કરવામાં આવી હતી કે તેઓ ઓડિયો અને વીડિયો સર્વેલન્સ હેઠળ છે અને ચાલુ છે અને તેમના ખાનગી સંદેશાવ્યવહાર પણ અટકાવવામાં આવ્યા છે.

તેમણે કહ્યું કે ભારતે 2 નવેમ્બરે નવી દિલ્હીમાં કેનેડિયન હાઈ કમિશનને નોટ વર્બલ જારી કરીને કેનેડા સમક્ષ સખત વિરોધ નોંધાવ્યો હતો. સંદેશાવ્યવહારમાં આવી ક્રિયાઓને આંતરરાષ્ટ્રીય રાજદ્વારી પ્રોટોકોલ સાથે અસંગત ગણાવી હતી અને સ્થાપિત ધોરણોનું પાલન કરવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો.

ભારત-કેનેડાના સંબંધો બગડવા પાછળના કારણો અંગેના પ્રશ્નોના જવાબમાં સિંહે જવાબ આપ્યો, "કેનેડા સરકાર દ્વારા ભારત વિરોધી એજન્ડાની હિમાયત કરનારા ઉગ્રવાદી અને અલગતાવાદી તત્વોને આપવામાં આવેલા રાજકીય અવકાશને કારણે અને ભારતની સાર્વભૌમત્વ અને પ્રાદેશિક અખંડિતતાને જોખમમાં મૂકતી હિંસક પ્રવૃત્તિઓ કરવા માટે કેનેડાની સ્વતંત્રતાનો દુરુપયોગ કરવાને કારણે કેનેડા સાથે ભારતના સંબંધો પડકારજનક રહ્યા છે અને ચાલુ છે".

MEA એ તેના કર્મચારીઓ દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા પડકારજનક વાતાવરણ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો અને નોંધ્યું હતું કે આવી ક્રિયાઓ તેમની અસરકારક રીતે કામ કરવાની ક્ષમતાને વધુ જટિલ બનાવી શકે છે. અમારા રાજદ્વારી અને કોન્સ્યુલર કર્મચારીઓ મુશ્કેલ સંજોગોમાં કામ કરી રહ્યા છે. આ વિકાસ સ્થાપિત રાજદ્વારી પ્રથાઓ સાથે સંરેખિત નથી ", એમ વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તાએ સાપ્તાહિક મીડિયા બ્રીફિંગમાં જણાવ્યું હતું.

આ સુરક્ષાની ચિંતાઓને દૂર કરવા ઉપરાંત, ભારત સરકાર કેનેડામાં વિદ્યાર્થીઓ, કામદારો અને રહેવાસીઓ સહિત ભારતીય નાગરિકોના કલ્યાણની સુરક્ષા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. 

મંત્રીએ ખાતરી આપી હતી કે, કેનેડામાં ભારતીયોની સલામતી અથવા સુરક્ષાને અસર કરતા કોઈપણ મુદ્દાઓ કેનેડાના સત્તાવાળાઓ સમક્ષ તાત્કાલિક ઉકેલ માટે ઉઠાવવામાં આવશે.

તેમણે કહ્યું, "એકબીજાની ચિંતાઓ, પ્રાદેશિક અખંડિતતા અને સાર્વભૌમત્વ માટે આદર એ કોઈપણ સ્થિર દ્વિપક્ષીય સંબંધો માટે પૂર્વ-આવશ્યકતાઓ છે. આ સંબંધમાં, ભારત સરકારે કેનેડા સરકારને તેની ધરતી પરથી કાર્યરત તમામ ભારત વિરોધી તત્વો સામે અસરકારક કાર્યવાહી કરવા માટે વારંવાર વિનંતી કરી છે.