સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીમાં આયોજિત એક ગોળમેજી બેઠક / Stanford University

સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીમાં આયોજિત એક ગોળમેજી બેઠકમાં ભારતના વ્યૂહાત્મક વલણને માપવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર હેઠળ બદલાતી U.S. વિદેશ નીતિ વચ્ચે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને ચીન વચ્ચેના સંતુલન કાર્ય પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. 

યુનિવર્સિટીના વોલ્ટર એચ. શોરેન્સ્ટેન એશિયા-પેસિફિક રિસર્ચ સેન્ટર (એપીએઆરસી) દ્વારા આયોજિત 2025 ઓક્સેનબર્ગ સિમ્પોસિયમ, ચીન, રશિયા, ભારત અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ વચ્ચે વિકસતી ભૌગોલિક-રાજકીય ગતિશીલતા પર કેન્દ્રિત છે. 

પેનલના સભ્યોએ તપાસ કરી હતી કે કેવી રીતે રાજકીય, આર્થિક અને સુરક્ષા વિકાસ આ રાષ્ટ્રોની વ્યૂહરચનાઓને ફરીથી આકાર આપી રહ્યા છે અને વૈશ્વિક સ્થિરતા પર તેમની વ્યાપક અસર, ખાસ કરીને ઇન્ડો-પેસિફિક પ્રદેશમાં. 

આ ચર્ચામાં સિંઘુઆ યુનિવર્સિટીના દા વેઇ, કાર્નેગી એન્ડોવમેન્ટ ફોર ઇન્ટરનેશનલ પીસના એલેક્સ ગબુએવ, હૂવર ઇન્સ્ટિટ્યુશન ખાતે યુ. એસ.-ભારત સંબંધોને મજબૂત કરવા અંગેના હન્ટિંગ્ટન પ્રોગ્રામના સુમિત ગાંગુલી અને એફએસઆઈના ડિરેક્ટર માઈકલ મેકફોલ સહિતના અગ્રણી વિદ્વાનો સામેલ હતા.  àªªà«‡àª¨àª²àª¨à«àª‚ સંચાલન એ. પી. એ. આર. સી. ના ચાઇના પ્રોગ્રામ ડિરેક્ટર જીન ઓઇ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. 

U.S. ની નીતિમાં ફેરફાર વચ્ચે ભારતનો અભિગમ 

પેનલના સભ્યોએ વિશ્લેષણ કર્યું કે કેવી રીતે ભારત વોશિંગ્ટન સાથે તેના જોડાણને વધુ ગાઢ બનાવી રહ્યું છે, જ્યારે યુ. એસ. (U.S.) ના ઇરાદાઓ પ્રત્યેના ઐતિહાસિક સંશયવાદ દ્વારા આકાર આપવામાં આવેલા સાવધ વલણને જાળવી રાખ્યું છે.  àªœà«àª¯àª¾àª°à«‡ ચીનની વધતી આક્રમકતા અંગેની ચિંતાઓએ ભારત-U.S. સંબંધોને મજબૂત બનાવ્યા છે, નિષ્ણાતોએ નોંધ્યું છે કે નવી દિલ્હી U.S. વિશ્વસનીયતાથી સાવચેત છે, ખાસ કરીને ટ્રમ્પની અણધારી વિદેશ નીતિ હેઠળ. 

ફેબ્રુઆરીમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની વ્હાઇટ હાઉસની મુલાકાત હોવા છતાં, ભારતે માંગેલી વેપાર છૂટછાટો અથવા રાજદ્વારી ખાતરીઓ મેળવી ન હતી.  àª¤à«‡àª¨àª¾ બદલે, ચાલુ U.S.-imposed ટેરિફ નવી દિલ્હી વોશિંગ્ટન વેપાર નીતિઓ સંભવિત આર્થિક પડતી માટે તૈયારી છોડી દીધી છે.  àªªà«‡àª¨àª²àª¨àª¾ સભ્યોએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે ભારતનો અભિગમ કોઈ એક શક્તિ પ્રત્યે વધુ પડતી પ્રતિબદ્ધતા વિના તેના હિતોનું રક્ષણ કરવાના વ્યાપક પ્રયાસને પ્રતિબિંબિત કરે છે. 

ચીન સાથે તણાવનું સંચાલન 

ચીન સાથેના ભારતના સંબંધો જટિલ છે, જે તેમની વિવાદિત સરહદ પર લશ્કરી તણાવ અને દક્ષિણ એશિયામાં બેઇજિંગના વધતા પ્રભાવ, ખાસ કરીને પાકિસ્તાન સાથેના તેના સંબંધો દ્વારા ચિહ્નિત થયેલ છે.  àªœà«àª¯àª¾àª°à«‡ નવી દિલ્હીએ બિનજોડાણવાદી વલણ જાળવી રાખવાનો પ્રયાસ કર્યો છે, ત્યારે તે બેઇજિંગ સાથેના તેના જોડાણને કાળજીપૂર્વક સંચાલિત કરતી વખતે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સાથે સુરક્ષા અને આર્થિક સહકારને મજબૂત કરવાનું ચાલુ રાખે છે. 

પેનલના સભ્યોએ નોંધ્યું હતું કે તાજેતરના રાજદ્વારી પ્રયાસો તણાવમાં સંભવિત રાહત સૂચવે છે, પરંતુ ચીન-ભારત સંબંધોમાં માળખાકીય પડકારો ચાલુ રહે છે, જે લાંબા ગાળાની સ્થિરતાની સંભાવનાઓને મર્યાદિત કરે છે. 

U.S. ની વિદેશ નીતિમાં ફેરફાર 

આ પરિસંવાદમાં U.S. વિદેશ નીતિના વ્યાપક માર્ગની પણ તપાસ કરવામાં આવી હતી.  àªŸà«àª°àª®à«àªª હેઠળ, વોશિંગ્ટન અલગતાવાદ અને એકપક્ષીયતાના મિશ્રણ તરફ વળ્યું છે, જે લોકશાહી મૂલ્યો અને બહુપક્ષીય સહકારના સમર્થક તરીકેની તેની પરંપરાગત ભૂમિકાથી પ્રસ્થાન દર્શાવે છે. 

નિષ્ણાતોએ પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે આ પરિવર્તન ચીન અને રશિયાના પ્રભાવનો સામનો કરવાની વોશિંગ્ટનની ક્ષમતાને જટિલ બનાવી રહ્યું છે.  àª†àª‚તરરાષ્ટ્રીય ભાગીદારી માટે U.S. ની પ્રતિબદ્ધતાઓનું ધોવાણ, પેનલિસ્ટોએ ચેતવણી આપી, વોશિંગ્ટનને વધુને વધુ અલગ કરી શકે છે, વૈશ્વિક પડકારોનો સામનો કરવાની તેની ક્ષમતાને નબળી પાડી શકે છે. 

એક પેનલિસ્ટે નોંધ્યું હતું કે જ્યારે ટ્રમ્પે શરૂઆતમાં ચીનને વ્યૂહાત્મક વિરોધી તરીકે રજૂ કર્યું હતું, ત્યારે તેમના બીજા ગાળાના અભિગમમાં મુકાબલો અને સમાધાન વચ્ચે ફેરબદલ થયો છે, જે વ્યૂહરચના લાંબા ગાળે U.S. પ્રભાવને નબળી પાડી શકે છે. 

ચર્ચાનું સમાપન થતાં, પેનલના સભ્યોએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ભારત, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ, ચીન અને રશિયા વધુને વધુ ખંડિત વૈશ્વિક પરિદ્રશ્ય તરફ આગળ વધી રહ્યા છે, જ્યાં પરંપરાગત જોડાણો તણાવ હેઠળ છે અને ભૌગોલિક રાજકીય અનિશ્ચિતતા વધી રહી છે.