વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ / REUTERS/Nathan Howard/File Photo

અમેરિકા અને ભારતના વેપાર વાટાઘાટકારો બુધવારે રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે નિર્ધારિત કરેલી 9 જુલાઈની વાટાઘાટોની અંતિમ તારીખ પહેલાં ટેરિફ ઘટાડવાના કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવા માટે દબાણ કરી રહ્યા હતા. જોકે, અમેરિકન ડેરી અને કૃષિ ઉત્પાદનોને લગતા મતભેદો હજુ અનિર્ણિત રહ્યા છે, એવું વાટાઘાટોથી વાકેફ સૂત્રોએ જણાવ્યું.

આ પ્રયાસો એવા સમયે થઈ રહ્યા છે જ્યારે ટ્રમ્પે વિયેતનામ સાથે એક કરારની જાહેરાત કરી છે, જેમાં વિયેતનામના ઘણા માલ પર અમેરિકન ટેરિફ 46%થી ઘટાડીને 20% કરવામાં આવ્યા છે. ટ્રમ્પે જણાવ્યું કે અમેરિકન ઉત્પાદનો વિયેતનામમાં ડ્યુટી-ફ્રી પ્રવેશ કરી શકશે, પરંતુ વિગતો અંગે બહુ ઓછી માહિતી આપવામાં આવી.

ટ્રમ્પે 2 એપ્રિલે જાહેર કરેલા "લિબરેશન ડે" પરસ્પર ટેરિફના ભાગરૂપે ભારતીય માલ પર 26% ડ્યુટી લગાવવાની ધમકી આપી હતી, જેને વાટાઘાટો માટે સમય મેળવવા અસ્થાયી રૂપે 10% સુધી ઘટાડવામાં આવી હતી.

ભારતના વાણિજ્ય મંત્રાલયના સૂત્રોએ જણાવ્યું કે ભારતીય વેપાર પ્રતિનિધિ મંડળ ગયા ગુરુવાર અને શુક્રવારે શરૂ થયેલી વાટાઘાટો માટે વોશિંગ્ટનમાં એક સપ્તાહથી હાજર છે. કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવા માટે તેઓ વધુ સમય રોકાઈ શકે છે, પરંતુ કૃષિ અને ડેરીના મુખ્ય મુદ્દાઓ પર સમાધાન કર્યા વિના, એમ સૂત્રોએ જણાવ્યું. તેમણે ઉમેર્યું કે અમેરિકામાં ઉગાડવામાં આવતા જનીની સંશોધિત મકાઈ, સોયાબીન, ચોખા અને ઘઉં પર ટેરિફ ઘટાડવું અસ્વીકાર્ય છે.

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકાર "દેશના ખેડૂતોના હિતોનું સમર્પણ કરતી જોવા માંગતી નથી, જે દેશમાં એક મજબૂત રાજકીય જૂથ છે," એમ એક સૂત્રે જણાવ્યું.

જોકે, ભારત અખરોટ, ક્રેનબેરી અને અન્ય ફળો, તેમજ તબીબી ઉપકરણો, ઓટોમોબાઈલ અને ઊર્જા ઉત્પાદનો પર ટેરિફ ઘટાડવા માટે ખુલ્લું છે, એમ સૂત્રે જણાવ્યું.

વાટાઘાટોથી વાકેફ એક અમેરિકી સૂત્રે જણાવ્યું કે "એવા સંકેતો છે કે તેઓ નજીક પહોંચી ગયા છે" અને વાટાઘાટકારોને સંભવિત જાહેરાત માટે તૈયાર રહેવા જણાવવામાં આવ્યું છે. સૂત્રે ઉમેર્યું કે "કરારને પૂર્ણ કરવા માટે તીવ્ર અને રચનાત્મક પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. મને લાગે છે કે બંને પક્ષો આર્થિક મહત્વ ઉપરાંત, કરાર પૂર્ણ કરવાના વ્યૂહાત્મક મહત્વને સમજે છે."

ટ્રમ્પે મંગળવારે એર ફોર્સ વન પર પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે તેઓ ભારત સાથે એક એવો કરાર કરી શકે છે જે બંને દેશો માટે ટેરિફ ઘટાડે અને અમેરિકન કંપનીઓને ભારતના 1.4 અબજ ગ્રાહકોના બજારમાં સ્પર્ધા કરવામાં મદદ કરે.

આ સાથે જ, ટ્રમ્પે જાપાન સાથેના સંભવિત કરાર પર શંકા વ્યક્ત કરી, જણાવ્યું કે તેઓ જાપાની માલ પર 30% કે 35% ટેરિફ લાદી શકે છે, જે 2 એપ્રિલે જાહેર કરેલા 24% ડ્યુટી દરથી ઘણો વધારે છે. જાપાન ટ્રમ્પે લાદેલા 25% ઓટોમોટિવ અને સ્ટીલ ટેરિફ ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે.

યુ.એસ. ટ્રેડ રિપ્રેઝન્ટેટિવની ઓફિસ, વાણિજ્ય વિભાગ અને યુ.એસ. ટ્રેઝરીના પ્રવક્તાઓએ ભારત અને અન્ય દેશો સાથેની વેપાર વાટાઘાટોની સ્થિતિ અંગે ટિપ્પણી માટેની વિનંતીનો જવાબ આપ્યો નથી. વોશિંગ્ટનમાં ભારતના દૂતાવાસના પ્રવક્તાએ ટિપ્પણી માટેની વિનંતીનો તાત્કાલિક જવાબ આપ્યો નથી.