પ્રતીકાત્મક તસ્વીર / PEXELS

નોર્થઇસ્ટર્ન યુનિવર્સિટીના એક સંશોધકની આગેવાની હેઠળના એક નવા અભ્યાસમાં ગુનાહિત રાજકારણીઓની વધતી સંખ્યા અને સમગ્ર ભારતમાં, ખાસ કરીને નબળા સંસ્થાકીય માળખા ધરાવતા રાજ્યોમાં ગુનામાં વધારો વચ્ચે સીધો સંબંધ હોવાનું બહાર આવ્યું છે.

આ અભ્યાસ દર્શાવે છે કે બિહાર, મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન, ઓડિશા અને ઉત્તર પ્રદેશ જેવા રાજ્યો ચૂંટાયેલા અધિકારીઓની ગુનાહિત પૃષ્ઠભૂમિ સાથે વધતા ગુનાખોરીના દરથી અપ્રમાણસર રીતે પ્રભાવિત છે.

નોર્થઇસ્ટર્ન યુનિવર્સિટીમાં જાહેર નીતિ અને અર્થશાસ્ત્રના પ્રોફેસર નિશીથ પ્રકાશે આ અભ્યાસનું નેતૃત્વ કર્યું હતું, જે જર્નલ ઓફ લો, ઇકોનોમિક્સ એન્ડ ઓર્ગેનાઇઝેશનમાં પ્રકાશિત થયો હતો. પ્રકાશ અને તેમના સહ-લેખકોએ શોધી કાઢ્યું હતું કે હત્યા અથવા અપહરણ જેવા ગંભીર ગુનાહિત આરોપોનો સામનો કરી રહેલા રાજકારણીઓના ઊંચા પ્રમાણવાળા રાજ્યોમાં ગુનામાં વાર્ષિક 5.8 ટકાનો નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળ્યો છે.

પ્રકાશ કહે છે, "ગુનાખોરી ગુનાખોરીને જન્મ આપે છે. "જ્યારે તમે નબળી સંસ્થાઓ ધરાવતા રાજ્યો પર નજર નાખો, ત્યારે આ રાજકારણીઓએ ખરેખર ગુનાખોરીના દરમાં વધારો કર્યો છે, ખાસ કરીને ગંભીર આરોપોને લગતા કેસોમાં".

આ સમસ્યા ખાસ કરીને બિહાર જેવા રાજ્યોમાં તીવ્ર છે, જ્યાં પપ્પુ યાદવ જેવા રાજકીય નેતાઓ લાંબા સમયથી ગુનાહિત કેસોમાં ફસાયેલા છે. લગભગ 25 વર્ષથી ભારતની સંસદના સભ્ય રહેલા યાદવ સામે 41 ફોજદારી કેસો પેન્ડિંગ છે, જેમાં 2008 માં હત્યાના ગુનામાં દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યો હતો-જોકે બાદમાં તેને નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો.

તેવી જ રીતે, બિહારથી ચાર વખત વિધાનસભાના ચૂંટાયેલા સભ્ય અનંત સિંહ પર અનેક હત્યાઓ, અપહરણ અને અન્ય હિંસક ગુનાઓના આરોપોનો સામનો કરવો પડે છે.

આ અભ્યાસમાં બિહારના ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રી લાલુ પ્રસાદ યાદવ જેવા આંકડાઓને ટાંકીને આ મુદ્દાના ઐતિહાસિક સંદર્ભની પણ શોધ કરવામાં આવી છે, જેમના શાસનને 1980 અને 1990ના દાયકામાં ખંડણી માટે અપહરણને કારણે "જંગલ રાજ" નામ આપવામાં આવ્યું હતું.

બગડતી કાયદો અને વ્યવસ્થાની સ્થિતિને કારણે વ્યાપક ભય ફેલાયો હતો, જેના કારણે ડોકટરો સહિત ઘણા વ્યાવસાયિકોને રાજ્ય છોડવાની ફરજ પડી હતી.

ભારતની સર્વોચ્ચ અદાલત દ્વારા 2003ના સીમાચિહ્નરૂપ ચુકાદા પછી, રાજકારણીઓએ તેમની સામેના આરોપો અને આરોપો સહિતના કોઈપણ ફોજદારી કેસો જાહેર કરવા જરૂરી છે. જો કે, સંશોધન સૂચવે છે કે ગુનાહિત રીતે આરોપી રાજકારણીઓનો વધારો ઘટ્યો નથી. કેટલાક રાજ્યોમાં લગભગ 40 ટકા ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓને ગંભીર આરોપોનો સામનો કરવો પડ્યો છે.

પ્રકાશના સંશોધનમાં ગુનાહિત રાજકારણીઓ અને મહિલાઓ સામેના ગુનાઓ વચ્ચે કડી પણ મળી છે, જેમાં ગુનાહિત રીતે આરોપી પ્રતિનિધિઓ ધરાવતા રાજ્યોમાં 12.6 ટકાનો વધારો થયો છે. આનાથી શ્રમ દળમાં મહિલાઓની ભાગીદારીમાં 10-11 ટકાનો ઘટાડો થયો છે.

પ્રકાશ કહે છે, "ઉચ્ચ ગુના દર ધરાવતા વિસ્તારોમાં, ખાસ કરીને મહિલાઓ સામે, અમે મહિલા શ્રમ દળની ભાગીદારી પર સીધી અસર જોઇ રહ્યા છીએ". "મહિલાઓ સલામત લાગતી નથી, અને તેઓ ઘરની બહાર કામ કરે તેવી શક્યતા ઓછી હોય છે, જે અર્થતંત્ર પર નકારાત્મક અસર કરે છે".

ગુનાહિત રાજકારણીઓના આર્થિક પરિણામો લિંગ સંબંધિત મુદ્દાઓથી આગળ વધે છે. અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે ગુનાહિત રાજકારણીઓના ઊંચા પ્રમાણવાળા પ્રદેશોએ આર્થિક વૃદ્ધિમાં વાર્ષિક 6.5 ટકાનો ઘટાડો અનુભવ્યો છે, આ આંકડાઓ શાસન અને વિકાસ પર ઊંડી અસર પર ભાર મૂકે છે.