કૌશિક બસુ 2016માં ચેટ્સ ઇન ધ સ્ટેક્સ ટોકમાં તેમના પુસ્તક “એન ઇકોનોમિસ્ટ ઇન ધ રિયલ વર્લ્ડ” વિશે ચર્ચા દરમ્યાન. / Chris Kitchen/Cornell University file photo

ભારતીય અર્થશાસ્ત્રી કૌશિક બસુને સંયુક્ત રાષ્ટ્રની નવી ઉચ્ચ-સ્તરીય પેનલના સહ-અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે, જે વિશ્વના પ્રભાવશાળી આર્થિક સૂચક તરીકે ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (GDP)ના વિકલ્પોની શોધ કરશે. યુએન મહાસચિવ એન્ટોનિયો ગુટેરેસે 8 મેના રોજ આ નિષ્ણાત સમૂહની રચનાની જાહેરાત કરી.

કોર્નેલ યુનિવર્સિટીમાં આંતરરાષ્ટ્રીય અભ્યાસના કાર્લ માર્ક્સ પ્રોફેસર અને એસસી જોહ્નસન કોલેજ ઓફ બિઝનેસમાં પ્રોફેસર બસુ, સ્વતંત્ર “હાઈ-લેવલ એક્સપર્ટ ગ્રૂપ”નું નેતૃત્વ કરશે, જેને સમૃદ્ધિના વધુ વ્યાપક અને ટકાઉ સૂચકાંકો વિકસાવવા માટે ભલામણો તૈયાર કરવાનું કામ સોંપવામાં આવ્યું છે.

“આપણે જે પ્રગતિ હાંસલ કરવા માંગીએ છીએ, તે માટે લોકો અને ગ્રહની સુખાકારી આપણે શું માપીએ અને મૂલ્ય આપીએ તેના કેન્દ્રમાં હોવી જોઈએ,” ગુટેરેસે જણાવ્યું. “GDPને પૂરક બનાવતા માપદંડો નીતિ નિર્માણમાં એક નવી દિશા આપી શકે છે, જે સૌ માટે ટકાઉ વિકાસ અને સમૃદ્ધિ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે.”

GDP લાંબા સમયથી વિશ્વભરની સરકારો માટે આર્થિક સ્વાસ્થ્યનો પ્રાથમિક માપદંડ રહ્યો છે, પરંતુ ટીકાકારોએ તેની મર્યાદાઓ દર્શાવી છે, જેમાં સામાજિક ન્યાય, પર્યાવરણીય ટકાઉપણું અને જીવનની ગુણવત્તાને સમાવવામાં નિષ્ફળતાનો સમાવેશ થાય છે.

“અર્થશાસ્ત્રની દુનિયામાં, GDP રેસ—અન્ય રાષ્ટ્રોને GDPની દ્રષ્ટિએ પાછળ રાખવાનો પ્રયાસ—1934માં સાયમન કુઝનેટ્સે GDPનો ખ્યાલ વિકસાવ્યો ત્યારથી મોટી રમત બની ગઈ છે,” બસુએ જણાવ્યું. “જોકે, આજના સંઘર્ષથી ભરેલા વિશ્વમાં, જ્યાં અસમાનતા આસમાને છે અને આબોહવા આફતના કાળા વાદળો ઘેરાઈ રહ્યા છે, ત્યાં આ રેસ વધુ ફાયદો કરે છે કે નુકસાન તે સ્પષ્ટ નથી. હું ખુશ છું કે યુએનએ આ કેન્દ્રીય આર્થિક સુખાકારીના માપદંડનું મૂલ્યાંકન કરવાનું નક્કી કર્યું, અને હું આ પ્રક્રિયામાં ભાગ લેવા આતુર છું.”

બસુ 2012થી 2016 સુધી વર્લ્ડ બેંકના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી અને 2009થી 2012 સુધી ભારત સરકારના મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર હતા. કોલકાતામાં જન્મેલા બસુએ સેન્ટ ઝેવિયર્સ કોલેજિયેટ સ્કૂલમાં અભ્યાસ કર્યો અને બાદમાં દિલ્હીની સેન્ટ સ્ટીફન્સ કોલેજમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં અંડરગ્રેજ્યુએટ ડિગ્રી મેળવી. એક આત્મકથાત્મક નિબંધમાં, બસુએ યાદ કર્યું કે તેમના પિતા ઈચ્છતા હતા કે તેઓ ભૌતિકશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કરે, પરંતુ રાજકીય અશાંતિના સમયમાં, અર્થશાસ્ત્ર બળવો અને તર્ક વચ્ચેનું સમાધાન બની ગયું.