ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਡਾਇਸਪੋਰਾ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੈਮਿਟੈਂਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। / Unsplash

ਪਰਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਦੌਲਤ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਵਸੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੇ ਦਸੰਬਰ ਤਿਮਾਹੀ 'ਚ 29 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਰੈਮਿਟੈਂਸ ਭੇਜ ਕੇ ਨਵਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਧੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਗੈਰ-ਨਿਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਯੰਤਰਾਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਰਿਟਰਨ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

FCNR ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਂਕ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ ਨਾਲੋਂ NRIs ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਹੈ। ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਰੈਮਿਟੈਂਸ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚਾਲੂ ਖਾਤੇ ਦੇ ਘਾਟੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
 
ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ.) ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਸੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧ ਰੈਮਿਟੈਂਸ $ 29 ਬਿਲੀਅਨ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ 2023 ਵਿੱਚ ਰੈਮਿਟੈਂਸ ਤੋਂ $ 100 ਬਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।

ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੈਮਿਟੈਂਸ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੇ ਦਸੰਬਰ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿੱਚ ਚਾਲੂ ਖਾਤੇ ਦੇ ਘਾਟੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਦਸੰਬਰ 2022 ਦੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਚਾਲੂ ਖਾਤੇ ਦਾ ਘਾਟਾ ਜੀਡੀਪੀ ਦਾ 2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ, ਇਹ ਦਸੰਬਰ 2023 ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਕੇ 1.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਹਿ ਗਿਆ।

ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਆਰਬੀਆਈ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੈਸੇ ਭੇਜਣ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੋਗਦਾਨ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁੱਲ ਰੈਮਿਟੈਂਸ ਦਾ ਲਗਭਗ 23 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਗੈਰ-ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਵਲੋਂ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਭੇਜੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪੈਸੇ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ।

ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਭਾਰਤ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੁਝਾਨ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਉਛਾਲ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਖੰਭ ਦਿੱਤੇ। ਰੈਮਿਟੈਂਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਪੈਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬੈਂਕ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ ਵਰਗੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਈ ਵੀ ਚੰਗੀ ਰਕਮ ਭੇਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।