ਅੱਜ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੱਗਾਂ ਬੰਨ੍ਹਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਨਫ਼ਰਤ ਅਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। à¨…ਜਿਹੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ, ਵਿਸ਼ਵਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਵਿਅਕਤੀ 'ਕੈਪਟਨ ਅਮਰੀਕਾ' ਦੀ ਪੁਸ਼ਾਕ ਪਹਿਨ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ - ਸਿਰ 'ਤੇ ਪੱਗ, ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਵਿੱਚ।

 

ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੀ, ਇਲੀਨੋਇਸ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਮੈਰੀ ਮਿਲਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਆਗੂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵਜੋਂ ਗਲਤ ਪਛਾਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ। "ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੂੰ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ," ਉਸਨੇ ਹੁਣ ਡਿਲੀਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ।

 

ਵਿਸ਼ਵਜੀਤ ਇੱਕ ਕਾਰਟੂਨਿਸਟ ਅਤੇ ਕਾਰਕੁਨ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ 'ਸਿੱਖ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰੀਕਾ' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ, ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਬਾਰੇ ਸਮਝਾਉਣਾ ਹੈ।

 

ਵਿਸ਼ਵਜੀਤ ਦਾ ਜਨਮ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀਸੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਬਚਪਨ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ। ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਸੀ, ਪਰ 1984 ਦੇ ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਦੰਗਿਆਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਸਦਮਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੀ ਜਾਨ ਤਾਂ ਬਚ ਗਈ, ਪਰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਉਸਦੀ ਭਾਰਤੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।

 

ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਆਇਆ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹੋਰ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਉਹ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ 'ਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜੋ ਪੱਗ ਅਤੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਸਲੀ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਅਤੇ ਘੂਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖ ਪਛਾਣ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

 

9/11 ਦੀ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਵਧ ਗਏ। ਫਿਰ ਵਿਸ਼ਵਜੀਤ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਲੁਕਾਏਗਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਪਛਾਣ 'ਤੇ ਮਾਣ ਕਰੇਗਾ। ਉਸਨੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਾਰਟੂਨ ਬਣਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਛਾਣ, ਵਿਤਕਰੇ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਮਾਜ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦੇ ਸਨ।

 

ਇੱਕ ਦਿਨ ਇੱਕ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ। 2013 ਦੀ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੀਤਾ - ਉਹ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸੁਪਰਹੀਰੋ ਪਹਿਰਾਵਾ ਪਹਿਨ ਕੇ ਪੱਗ ਅਤੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਆਇਆ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਜੱਫੀ ਪਾਉਣੀ ਅਤੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਖਿੱਚਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। à¨•à¨¿à¨¸à©‡ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ! ਉਸ ਦਿਨ ਉਸਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ 'ਪਿਆਰਾ ਅਮਰੀਕੀ' ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ।

 

ਉਸਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣਾ ਇੱਕ ਸੁਪਰਪਾਵਰ ਹੈ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਬਦਲਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ 'ਅਮਰੀਕਨ ਸਿੱਖ' ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਐਨੀਮੇਟਡ ਫਿਲਮ ਵੀ ਬਣਾਈ, ਜਿਸਨੇ 2025 ਵਿੱਚ ਵੈਬੀ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ।

 

ਇਹ ਫਿਲਮ ਸਿਰਫ਼ ਦਰਦ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਉਮੀਦ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਨੁੱਖਤਾ ਇੱਕ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਇਸਦੇ ਚਮਕਦਾਰ ਪਾਸੇ ਰਹਿਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ।

 

ਵਿਸ਼ਵਜੀਤ ਨੂੰ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਭਾਈ ਘਨੱਈਆ ਤੋਂ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖਮੀ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਪਿਲਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹਰ ਜੀਵ ਵਿੱਚ 'ਜੋਤ' ਭਾਵ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

 

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੁਆਰਾ ਸਿਰਜੇ ਗਏ ਕਿਰਦਾਰ, 'ਸਿੱਖ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰੀਕਾ' ਵਿੱਚ ਗੁਆਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਉਸਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਸ਼ਵਜੀਤ ਸਿੰਘ ਹੈ, ਕੋਈ ਕਾਲਪਨਿਕ ਪਾਤਰ ਨਹੀਂ।

 

ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਵਜੀਤ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਕਈ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣ ਦੀ ਕਲਾ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ - "ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਹਾਣੀ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?" ਇਹ ਸਵਾਲ ਉਸਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

 

"ਮੇਰੀ ਅਸਲੀ ਸੁਪਰਪਾਵਰ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਚੰਗੇ ਲਈ ਵਰਤਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ," ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ।

 

ਅੱਜ, ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਅਮਰੀਕੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਦੁਬਾਰਾ ਨਫ਼ਰਤ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਵਿਸ਼ਵਜੀਤ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਉਮੀਦ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ - ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਮਨੁੱਖ ਹੈ - ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕ ਨਹੀਂ।