ਇਸਰੋ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ / x@NASA

ਆਪਣੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚੁੰਮ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਣ ਵਾਲਾ ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਨਵੇਂ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ 'ਚ ਰੁੱਝਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਦੋ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨਾ ਸਿਰਫ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਉਤਰੇਗਾ ਸਗੋਂ ਉੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਲੈ ਕੇ ਵਾਪਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਆਵੇਗਾ।

ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਸਨ- ਲੈਂਡਰ, à¨°à©‹à¨µà¨° ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਮੋਡੀਊਲ। ਹੁਣ ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹੋਰ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਕ ਦੇ ਤਹਿਤ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਨਮੂਨੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਇਸਰੋ ਦੇ ਮੁਖੀ ਐਸ ਸੋਮਨਾਥ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ ਸੈਮੀਨਾਰ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੇ ਪੰਜ ਮਾਡਿਊਲ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜ ਮਾਡਿਊਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਮੋਡੀਊਲ, à¨¡à©€à¨¸à©ˆà¨‚ਡਰ ਮੋਡੀਊਲ, à¨…ਸੈਂਡਰ ਮੋਡੀਊਲ, à¨Ÿà©à¨°à¨¾à¨‚ਸਫਰ ਮੋਡੀਊਲ ਅਤੇ ਰੀ-ਐਂਟਰੀ ਮੋਡੀਊਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ।

ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਦੇ ਪੰਜ ਮਾਡਿਊਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਣਗੇ-

·à¨ªà©à¨°à©‹à¨ªà¨²à¨¸à¨¼à¨¨ ਮੋਡੀਊਲ: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, à¨šà©°à¨¦à¨°à¨¯à¨¾à¨¨-4 ਦਾ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਮਾਡਿਊਲ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ।

·à¨¡à©€à¨¸à©ˆà¨‚ਡਰ ਮੋਡਿਊਲ: ਇਹ ਮਾਡਿਊਲ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੇ ਵਿਕਰਮ ਲੈਂਡਰ ਵਾਂਗ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਉਤਰੇਗਾ।

·à¨…ਸੈਂਡਰ ਮੋਡਿਊਲ: ਇਹ ਮੋਡੀਊਲ ਲੈਂਡਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੇਗਾ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਨਮੂਨੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਵੱਲ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੇਗਾ।

·à¨Ÿà©à¨°à¨¾à¨‚ਸਫਰ ਮੋਡੀਊਲ: ਇਸਦਾ ਕੰਮ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਆਰਬਿਟ ਤੋਂ ਅਸੇਂਟ ਮੋਡੀਊਲ ਨੂੰ ਫੜਨਾ ਅਤੇ ਹਟਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਚੱਟਾਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਿਆਏਗਾ।

·à¨°à©€-ਐਂਟਰੀ ਮੋਡੀਊਲ: ਇਹ ਕੈਪਸੂਲ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮੱਗਰੀ ਲੈ ਕੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਛੂਹੇਗਾ।

ਇੱਥੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੰਜ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਲਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਮੋਡੀਊਲ, à¨¡à©€à¨¸à©ˆà¨‚ਟ ਮੋਡੀਊਲ ਅਤੇ ਅਸੈਂਟ ਮੋਡੀਊਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਭਾਰੀ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨ, à¨à©±à¨²à¨µà©€à¨à©±à¨®-3 ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਮਿਸ਼ਨ ਵਾਂਗ ਸਾਲ 2023 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, à¨Ÿà©à¨°à¨¾à¨‚ਸਫਰ ਮਾਡਿਊਲ ਅਤੇ ਰੀ-ਐਂਟਰੀ ਮੋਡੀਊਲ ਨੂੰ ਪੀਐਸਐਲਵੀ ਰਾਕੇਟ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, à¨‡à¨¸à¨°à©‹ ਨੇ ਅਜੇ ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਹੜਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਇਸ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਖਾਸ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇੱਕੋ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦੋ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਦਾ ਟੀਚਾ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਮਿਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ 'ਤੇ ਬਣਦੇ ਹੋਏ ਹੋਰ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ 'ਚ ਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, à¨¤à¨¾à¨‚ ਭਾਰਤ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਨਮੂਨੇ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਚੌਥਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ।