ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿੱਚ 2023 ਵਿੱਚ 1,970 ਨਫ਼ਰਤੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜ ਉੱਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ / representative image : unsplash/ Jason Leung

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਅਟਾਰਨੀ ਜਨਰਲ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ 2023 ਵਿੱਚ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 1,970 ਨਫ਼ਰਤੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਲ 2021 'ਚ ਜਦੋਂ ਸੂਬੇ 'ਚ ਨਫਰਤ ਭਰੀ ਹਿੰਸਾ 'ਚ ਕਾਫੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਇਕ ਮਾਮਲਾ ਹੀ ਅਦਾਲਤ ਦੀ ਦਹਿਲੀਜ਼ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਫ਼ਰਤੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਾਲੇ ਲੋਕ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਯਹੂਦੀ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਤੇ LGBTQ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੱਖਪਾਤ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਅਟਾਰਨੀ ਜਨਰਲ ਰੋਬ ਬੋਂਟਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨਫਰਤ ਅਪਰਾਧਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸਾਬਤ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਹੋਰ ਵਕੀਲ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਨਸਲੀ ਮੀਡੀਆ ਬ੍ਰੀਫਿੰਗ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਦੋ ਪੀੜਤਾਂ, ਮੋਂਥੇਨਸ ਅਤੇ ਕੁਨੀ ਦੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ਸੁਣੀ। ਮੋਂਥੇਨਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਨਫ਼ਰਤੀ ਅਪਰਾਧ ਵਿੱਚ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਰਟੈਂਡਰ ਕੁਨੀ 'ਤੇ "ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਪਸ ਜਾਓ" ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਮਿਰਚ ਸਪਰੇਅ ਛਿੜਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੁਨੀ ਚੁੱਪ ਰਹੀ ਕਿਉਂਕਿ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਹਮਲਾਵਰ ਵੀ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।

ਨਫ਼ਰਤ ਅਪਰਾਧ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਸਬੂਤ ਅਕਸਰ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਦਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਪੈਨਲਿਸਟ ਸਾਂਤਾ ਕਲਾਰਾ ਕਾਉਂਟੀ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਅਟਾਰਨੀ ਐਰਿਨ ਵੈਸਟ ਅਤੇ ਸਟੌਪ AAPI HateWEBVTT ਦੀ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੰਜੂਸ਼ਾ ਕੁਲਕਰਨੀ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਦਰ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਵੀ ਨਫ਼ਰਤ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਪਿਤਾ 'ਤੇ ਹੋਇਆ ਹਮਲਾ

ਮੋਂਥੇਨਸ ਨੇ ਆਪਣੇ 84 ਸਾਲਾ ਪਿਤਾ, ਵੀਚਾ ਰਤਨਪਕਦੀ ਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਆਪਣੇ ਪੋਤੇ ਨੂੰ ਜ਼ੂਮ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲਈ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦੇ ਅੰਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਫੋਰਟੁਨਾ ਐਵੇਨਿਊ 'ਤੇ ਸੈਰ ਕਰਨ ਗਏ ਸਨ। ਫਿਰ 19 ਸਾਲ ਦੇ ਐਂਟੋਨੀ ਵਾਟਸਨ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਡਿੱਗਿਆ, ਉਸਦਾ ਸਿਰ ਫੁੱਟਪਾਥ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਕਦੇ ਹੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਦੋ ਦਿਨ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰੇਨ ਹੈਮਰੇਜ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਸੜਕ 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਕੈਮਰੇ 'ਚ ਕੈਦ ਹੋ ਗਈ। ਵਾਟਸਨ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਮਾਰੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕਰਨ, ਬਜ਼ੁਰਗ ਨਾਲ ਬਦਸਲੂਕੀ ਅਤੇ ਕਤਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਏ ਗਏ ਹਨ।

ਮੋਂਥੇਨਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋਸ਼ੀ ਜਨਵਰੀ 2021 ਤੋਂ ਕਾਉਂਟੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਕਾਫੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲਟਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਨਿਆਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਟਾਰਨੀ ਦਫ਼ਤਰ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਨਫ਼ਰਤੀ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਦਾਇਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਤਲ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ 8 ਤੋਂ 10 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਸੁਣਵਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਮੈਂ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਾਂਗੀ।

ਬਾਰਟੈਂਡਰ à¨¦à¨¾ ਮਾਮਲਾ

ਆਪਣੀ ਮੁਸੀਬਤ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਕੁਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਰਚ ਸਪਰੇਅ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦੇ ਟੈਂਡਰਲੋਇਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਬਾਰ ਬੰਦ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੀ ਕਿ ਦੋ ਕੁੜੀਆਂ ਅੰਦਰ ਆਈਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਾਰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲੜਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਪੂਲ ਖੇਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਕੁਝ ਲੋਕ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉੱਥੇ ਖੇਡ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਾਈ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੈਂ ਟਾਇਲਟ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਰੌਲਾ ਸੁਣਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਆਈਡੀ ਦੇਖ ਸਕਦੀ ਹਾਂ? ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਗੁੱਸੇ 'ਚ ਆ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਲਾਈਟ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਨੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਨਸਲੀ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਮੇਰੇ 'ਤੇ ਮਿਰਚ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤਾ।

ਕੁਨੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਬਾਰ ਵਿਚ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸਨ, ਪਰ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਉਥੇ ਮੌਜੂਦ ਇਕਲੌਤੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਔਰਤ ਨੂੰ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ। ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਪਰ ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਨਫ਼ਰਤੀ ਅਪਰਾਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਮਲਾਵਰਾਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਦੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੁਲਜ਼ਮ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਉਸ ’ਤੇ ਦੋ ਵਾਰ ਹਮਲਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਜੇਕਰ ਤੀਜਾ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਮਾੜਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਵੀ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਸਭ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ ਹਮਲਾਵਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਨੀ ਲਈ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਮੁਲਜ਼ਮ ਉਸ ਦੇ ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਸੜਕ 'ਤੇ ਤੁਰਦਿਆਂ ਉਹ ਡਰਨ ਲੱਗੀ। ਉਸਨੂੰ ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ ਲੈਣੀ ਪਈ।

ਕੀ ਇਹ ਨਫ਼ਰਤੀ ਅਪਰਾਧ ਨਹੀਂ ਹੈ?

ਨਫ਼ਰਤੀ ਅਪਰਾਧ ਅਤੇ ਨਫ਼ਰਤ ਵਾਲੀ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਫ਼ਰਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੈਂਟਾ ਕਲਾਰਾ ਕਾਉਂਟੀ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਅਟਾਰਨੀ ਏਰਿਨ ਵੈਸਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣੇ ਹੀ ਸੁਣੇ ਦੋਵਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਪਰਾਧ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਚਾਕੂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਜੁਰਮ ਹਨ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੌਰਾਨ ਨਸਲੀ ਭੇਦ-ਭਾਵ ਵਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਭੇਦ-ਭਾਵ ਕਾਰਨ ਅਪਰਾਧ ਕਰਨ ਦਾ ਢੁੱਕਵਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਹੀ ਇਹ ਨਸਲੀ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਵੈਸਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁਨੀ ਦਾ ਕੇਸ ਇੱਕ ਕਲਾਸਿਕ ਕੇਸ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਇਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਇਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਔਰਤ ਨੂੰ ਕੁਨੀ ਦਾ ਪੂਲ ਖੇਡਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਮਿਰਚ ਸਪਰੇਅ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਏਸ਼ੀਆਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਫ਼ਰਤ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਦੋਸ਼ੀ ਫੜੇ ਨਾ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਕੁਨੀ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਦੁੱਖ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਸ ਦਾ ਗੁਆਂਢ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਹੋਰ ਵੀ ਦੁਖਦਾਈ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲ ਨੂੰ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਟਾਰਨੀ ਚੇਸਾ ਬੌਡਿਨ ਨੇ ਮੋਂਟਾਨੋ ਦੇ ਕੇਸ ਨੂੰ ਘਿਨਾਉਣੇ ਅਪਰਾਧ ਕਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਉਪਲਬਧ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਨਸਲੀ ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੁਲਜ਼ਮ ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਕਾਰ 'ਤੇ ਵੀ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਬਲਿਕ ਡਿਫੈਂਡਰ ਅਨੀਤਾ ਨਾਭਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਟਰੈਫਿਕ ਚੈਕਿੰਗ ਨੇ ਵੀ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਵੈਸਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਫਰਤ ਅਪਰਾਧ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੀ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਾਬਤ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।