ਇਹ ਵਿਵਾਦ Netflix ਦੀ ਨਵੀਂ ਸੀਰੀਜ਼ 'IC 814' ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। / courtesy Netflix

1999 'ਚ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ ਨੂੰ ਹਾਈਜੈਕ ਕਰਨ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਸੀਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਨੈੱਟਫਲਿਕਸ ਦੇ ਇੰਡੀਆ ਕੰਟੈਂਟ ਚੀਫ ਨੂੰ ਸੰਮਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ।

 

ਇਹ ਵਿਵਾਦ Netflix ਦੀ ਨਵੀਂ ਸੀਰੀਜ਼ 'IC 814' ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚ ਕਾਠਮੰਡੂ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਆ ਰਹੇ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਹਾਈਜੈਕ ਕਰਕੇ ਕੰਧਾਰ ਲਿਜਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਹਾਈਜੈਕਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹਵਾਈ ਮੁਸਾਫਰਾਂ ਦੇ ਬਦਲੇ ਤਿੰਨ ਕੱਟੜ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜੋ ਮੁੰਬਈ ਹਮਲੇ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਹੈ।

 

ਇਲਜ਼ਾਮ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਅਗਵਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਨਾਂ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇਸ ਸੀਰੀਜ਼ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕਈ ਨੇਤਾ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਆਈਟੀ ਸੈੱਲ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਮਿਤ ਮਾਲਵੀਆ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਭਾਜਪਾ ਸੰਸਦ ਕੰਗਨਾ ਰਣੌਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

 

ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਹਾਈਜੈਕ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੰਜ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਇਬਰਾਹਿਮ ਅਥਰ, ਸ਼ਾਹਿਦ ਅਖਤਰ ਸਈਦ, ਸੰਨੀ ਅਹਿਮਦ ਕਾਜ਼ੀ, ਮਕੈਨਿਕ ਜ਼ਹੂਰ ਇਬਰਾਹਿਮ ਅਤੇ ਸ਼ਾਕਿਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨੈੱਟਫਲਿਕਸ ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ, ਹਿੰਦੂ ਨਾਮ 'ਸ਼ੰਕਰ' ਅਤੇ 'ਭੋਲਾ' ਅਤੇ 'ਚੀਫ', 'ਡਾਕਟਰ' ਅਤੇ 'ਬਰਗਰ' ਵਰਗੇ ਨਾਮਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

 

ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਨੈੱਟਫਲਿਕਸ ਸੀਰੀਜ਼ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੀਲੇਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਨੀਲੇਸ਼ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇ ਕਾਸਟਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਮੁਕੇਸ਼ ਛਾਬੜਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵੈਬਸੀਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਗਏ ਨਾਮ ਅਗਵਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਉਪਨਾਮ ਸਨ। ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੇ ਵੈੱਬ ਸੀਰੀਜ਼ 'ਚ ਅਗਵਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਅਸਲੀ ਨਾਂਵਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇਗਾ।

 

IC 814 ਸੀਰੀਜ਼ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਅਨੁਭਵ ਸਿਨਹਾ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਦਾਕਾਰ ਵਿਜੇ ਵਰਮਾ ਨੇ ਕੈਪਟਨ ਦੇਵੀ ਸ਼ਰਨ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਨਿਭਾਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਉਸ ਫਲਾਈਟ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੇ ਦੋ ਪਾਇਲਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।

 

ਇਸ ਫਲਾਈਟ ਨੇ 24 ਦਸੰਬਰ 1999 ਨੂੰ ਕਾਠਮੰਡੂ ਦੇ ਤ੍ਰਿਭੁਵਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਲਈ ਉਡਾਣ ਭਰੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਦੇ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ।

 

ਅੱਤਵਾਦੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਰਸਤੇ ਲੈ ਗਏ ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੰਧਾਰ ਲੈ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 150 ਹਵਾਈ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੇ ਬਦਲੇ ਤਿੰਨ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ, ਉਮਰ ਸ਼ੇਖ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਅਹਿਮਦ ਜ਼ਰਗਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।