ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2024 ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ, ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ।ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ।

ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਈ.ਟੀ. ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸੰਸਦੀ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ 'ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਿਦਆਰਥੀ' ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਲ ਅੰਕੜੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਮੁਹੰਮਦ ਬਸ਼ੀਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੁੱਲ 759,064 ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ 2024 ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਆਪਣੇ ਉਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ "ਸਿੱਖਿਆ" ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕਿ 2023 ਵਿੱਚ 892,989 ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਹੈ। 2022 ਵਿੱਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 750,365 ਸੀ, ਜੋ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ 2023 ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਸ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਲਈ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ

ਅਧਿਐਨ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਗਈ। ਕੈਨੇਡਾ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2023 ਵਿੱਚ 233,532 ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੇ 2024 ਵਿੱਚ 137,608 ਰਹਿ ਗਈ ਜੋ ਕਿ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਗਿਰਾਵਟ ਹੈ। ਇਹ ਵੀਜ਼ਾ ਰੱਦ ਹੋਣ, ਸਖ਼ਤ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚਕਾਰ ਵਧਦੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਧਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ।

ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਵੀ 2024 ਵਿੱਚ 98,890 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜੋ ਕਿ 2023 ਵਿੱਚ 136,921 ਸੀ। ਲਗਭਗ 28 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਯੂਕੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਿਦਆਰਥੀ ਵੀਜ਼ਾ 'ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਸਪਾਉਸਾਂ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ ਲਈ ਗਿਣਤੀ ਘਟੀ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਸਥਿਰ  

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ, ਜੋ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਪਰ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਉੱਚ ਸੰਖਿਆ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੀ। ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 2023 ਵਿੱਚ 234,473 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2024 ਵਿੱਚ 204,058 ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ 13 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਗਿਰਾਵਟ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਵਧਦੀ ਲਾਗਤ, ਵੀਜ਼ਾ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਅਤੇ ਐੱਚ-1ਬੀ ਵੀਜ਼ਾ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ ਵਰਗੇ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਮੁੱਚੇ ਰੁਝਾਨ

ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਸ ਵਿੱਚ ਸਮੁੱਚੀ ਗਿਰਾਵਟ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ, ਵਧੇ ਹੋਏ ਵਿੱਤੀ ਬੋਝ ਅਤੇ ਵਿਕਲਪਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਰਮਨੀ, ਆਇਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਸੰਭਾਵੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੁਝ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਮਦਦ ਪੋਰਟਲ ਨਾਲ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰਾ ਭਲਾਈ ਫੰਡ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।