ਜੂਲੀਆਨਾ ਡੀ ਲਿਓਨਾਰਡੋ, ਲੌਂਗ ਆਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ ਅਧਿਆਪਕ / Courtesy Photo

ਨਿਊਯਾਰਕ ਤੋਂ ਪਰਵੀਨ ਚੋਪੜਾ

ਕੀ ਕੋਵਿਡ-19 ਨੇ ਯੋਗਾ ਬਦਲਿਆ ਹੈ? ਬਿਲਕੁਲ। ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਯੋਗਾ ਕੇਂਦਰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਕਲਾਸਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਚੱਲੀਆਂ। ਪਰ ਇਸ ਸਦੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯੋਗਾ ਕਲਾਸ ਦਾ 'ਪਾਠ' ਵੀ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਯੋਗਾ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਸਾਡੇ ਅੱਜ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਲਈ ਬਦਲਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਲੌਂਗ ਆਈਲੈਂਡ ਤੋਂ ਇੱਕ ਯੋਗਾ ਅਧਿਆਪਕ, ਜੂਲੀਆਨਾ ਡੀ ਲਿਓਨਾਰਡੋ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗਹਿਰੀ ਚਿੰਤਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਵਾਰਮ-ਅੱਪ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੀ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੁਝਾਵਾਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਯੋਗਾ ਪਾਠਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਆਸਾਨੀ, ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਅਤੇ ਸਹਿਜਤਾ ਨਾਲ ਗੜਬੜ ਵਾਲੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।

ਯੋਗਾ ਨਿਦਰਾ: ਡੂੰਘੇ ਆਰਾਮ ਲਈ ਸੰਪੂਰਨ ਹੱਲ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯੋਗਾ ਅਧਿਆਪਕ ਡੂੰਘੇ ਆਰਾਮ ਲਈ ਸ਼ਵਾਸਨ ਨੂੰ ਯੋਗਾ ਨਿਦ੍ਰਾ ਦੇ ਸੰਘਣੇ ਸੰਸਕਰਣ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅੱਧੇ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵਿਜ਼ੂਅਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਚੇਤਨਾ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਕੁਝ ਗੁਰੂ ਹੁਣ ਯੋਗਾ ਨਿਦ੍ਰਾ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦੇਣ ਦੇ ਇੱਕ ਪੱਕੇ ਤਰੀਕੇ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੂਲੀਆਨਾ ਆਪਣੀ ਕਲਾਸ ਦੇ ਫਿਟਨੈਸ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵੀ ਢਾਲਦੀ ਹੈ।

ਸ਼ਿਆਮ ਯੋਗੀ ਮੈਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਸੈਸ਼ਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਸਨੇ 1924 ਵਿੱਚ, ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ 60 ਮੀਲ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਲੋਨਾਵਾਲਾ ਵਿੱਚ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਯੋਗਾ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ, ਕੈਵਲਿਆਧਾਮ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਇੰਨਾ ਨਿਰਾਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਾਪਸ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਫਿਰ, ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਔਨਲਾਈਨ ਅਭਿਆਸ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਅੱਜ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਮਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਵਿਚ ਗੁਜ਼ਰਦੀਆਂ ਹਨ

ਮਾਈਕਰੋ ਕਸਰਤ: à¨¸à©°à¨šà¨²à¨¨ ਯੋਗ

ਮੈਂ ਸ਼ਿਆਮ ਯੋਗੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਯੋਗਾ ਕਿਵੇਂ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਸੂਖਮ ਅੰਦੋਲਨ ਯੋਗਾ ਨੂੰ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਲਬੱਧ, ਦੁਹਰਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਲਚਕਤਾ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਜੋੜ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੁੱਟ, ਗਰਦਨ ਅਤੇ ਮੋਢੇ ਅਤੇ ਗੋਡੇ। ਧੀਰੇਂਦਰ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ (1924-1994) ਨੇ ਸੂਖਮ ਕਸਰਤ ਯੋਗਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਗੁਰੂ ਬਣੇ।

ਹਾੱਟ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ...
ਬਿਕਰਮ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੈਲੋਰੀ ਬਰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਹਾੱਟ à¨¯à©‹à¨—ਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ 100°F ਦੇ ਗਰਮ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤੇ ਗਏ 26 ਆਸਣਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਦਾਗੀ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।

ਫਿਰ ਪਾਵਰ ਯੋਗਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਮ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ੈਲੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਦੇ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੈਲੋਰੀ ਬਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਬਿਲਕੁਲ ਹਾੱਟ ਯੋਗਾ ਵਾਂਗ। ਪਾਵਰ ਯੋਗਾ ਵਿਨਿਆਸ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਟੀ. ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਮਾਚਾਰੀਆ (1888-1989) ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਚੇਲੇ ਕੇ. ਪੱਤਾਬੀ ਜੋਇਸ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਇਸਨੂੰ ਪੱਛਮੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ। ਰਵਾਇਤੀ ਹਠ ਯੋਗਾ ਕਲਾਸਾਂ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਸਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਨਿਆਸਾ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਸਰਗਰਮ ਹੈ ਜੋ ਪੱਛਮੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕੁਝ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਈ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਇਹ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪੱਛਮੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ ਆਪਣੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਚਿੰਤਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਕੇਵਲ ਸਰੀਰਕ ਮੁਦਰਾ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਛੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਮਨੋ-ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀਆਂ ਭਾਰਤੀ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ, ਯੋਗਾ ਕਲਾਸ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਜਾਂ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਨਮਸਤੇ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਵੀ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। 

 à¨¸à©°à¨¯à©à¨•à¨¤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ 2015 ਵਿੱਚ 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।

 

(ਪਰਵੀਨ ਚੋਪੜਾ ਇੱਕ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਮੀਡੀਆ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਵੈੱਬ ਮੈਗਜ਼ੀਨ alotusinthemud.com à¨¦à©€ ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੈ। ਉਹ ਲੋਂਗ ਆਈਲੈਂਡ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ)