ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਿਕਸਤ ਪਰ ਓਈਸੀਡੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। / World Bank

ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਕਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਵੀ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 68.1 ਸਾਲ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਲਈ 73.9 ਸਾਲ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਲਈ, ਇਹ 66.6 ਸਾਲ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਅੰਕੜੇ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇਹ 71.2 ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਅੱਗੇ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਨਮੂਨਾ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੁਆਰਾ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਨਮੂਨਾ ਆਬਾਦੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੈਂਸੇਟ ਸਮੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵੀ ਵਧੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਸੁਸਤ ਸਨ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 10.3% ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਭਾਰਤ, ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਵੀ ਉੱਚ-ਗੁਣਵੱਤਾ ਸਿਵਲ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਕੜਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨੇ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਸਿਹਤ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਗੰਭੀਰ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ। 

 

ਅਜਿਹੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਅਣਉਪਲਬਧਤਾ ਨੇ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀਆਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਆਬਾਦੀ ਲਈ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਾਪਾਨ, ਲੀਚਟਨਸਟਾਈਨ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਅੰਕੜਾ 84 ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ 60ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 76 ਸਾਲ ਸੀ। ਓਈਸੀਡੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕਾ 38 ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 30ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਸੀ।

ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 82.2 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਗਿਣਤੀ 82.4 ਸਾਲ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਸੀ। ਚਾਡ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਅਤੇ ਲੇਸੋਥੋ ਵਰਗੇ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ 53 ਸਾਲ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਜੀਵਨ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ।