ਈਰਾਨ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ-ਲਿੰਕਡ ਜਹਾਜ਼ ਤੋਂ 5 ਭਾਰਤੀ ਮਲਾਹਾਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ / ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਚਿੱਤਰ

ਈਰਾਨ ਨੇ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੇ ਗਏ MSC Aries ਜਹਾਜ਼ 'ਤੇ ਸਵਾਰ 5 ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਸਥਿਤ ਭਾਰਤੀ ਦੂਤਾਵਾਸ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਭਾਰਤ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਈਰਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ।

 

ਦਰਅਸਲ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਈਰਾਨ ਨੇ ਓਮਾਨ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੇ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਦੱਰੇ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਆ ਰਹੇ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਝੰਡੇ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ 25 ਮੈਂਬਰ ਮੌਜੂਦ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ 17 ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਦੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਨ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਅਰਬਪਤੀਆਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਸੀ। ਬਾਕੀ 11 ਮੈਂਬਰ ਅਜੇ ਵੀ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਬੰਦੀ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 18 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਲਾ ਕੈਡੇਟ ਐਨ ਟੇਸਾ ਜੋਸੇਫ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

 

ਭਾਰਤ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੀ ਕੀਤਾ ਹੈ?

ਜੋਸੇਫ ਦੀ ਰਿਹਾਈ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਜਹਾਜ਼ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਬਾਕੀ 16 ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ 'ਚ ਹੈ। ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਘਰ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਈਰਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

 

ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲਾ ਕੂਟਨੀਤਕ ਮਾਧਿਅਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਲਗਾਤਾਰ ਈਰਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਜਹਾਜ਼ 'ਚ ਫਸੇ ਬਾਕੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 14 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤੀ ਦੂਤਾਵਾਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਚਾਲਕ ਦਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।

 

18 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਪਰਤੀ ਮਹਿਲਾ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਥੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਉਸ ਨਾਲ ਚੰਗਾ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਨੂੰ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਦਿੱਕਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਮੈਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ ਖਾਣਾ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ 17 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ 2 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਰੂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

 

ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਯੂਏਈ ਛੱਡ ਕੇ ਭਾਰਤ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ

13 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਹਰਮੁਜ਼ ਜਲਡਮਰੂ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਆ ਰਹੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਅਰਬਪਤੀਆਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਐਮਸੀਐਸ ਐਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਈਰਾਨੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਕਾਬੂ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਰਾਨ ਦੇ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡਜ਼ ਦੇ ਕਮਾਂਡੋ ਯੂਏਈ ਤੋਂ ਰਵਾਨਾ ਹੋਏ ਜਹਾਜ਼ 'ਤੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਰਾਹੀਂ ਉਤਰੇ ਸਨ।

 

ਈਰਾਨ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਬਿਨਾਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਾਲੇ ਤਣਾਅ ਹੋਰ ਵਧ ਗਿਆ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ 14 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

 

ਦੁਨੀਆ ਦਾ 20% ਤੇਲ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਦੱਰੇ ਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ।

ਦੁਨੀਆ ਦਾ 20% ਤੇਲ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਦੱਰੇ ਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਈਰਾਨ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਈਰਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਆਈਆਰਐਨਏ ਨੇ 2023 ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਈਰਾਨ ਨੇ ਹੋਰਮੁਜ਼ ਦੱਰੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸੌ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਅਤੇ ਕਰੂਜ਼ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਜੋ ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਕਈ ਨਿਸ਼ਾਨਿਆਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

 

ਈਰਾਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਫੌਜ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਏ-10 ਥੰਡਰਬੋਲਟ 2 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼, ਐੱਫ-16 ਅਤੇ ਐੱਫ-35 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਅਮਰੀਕੀ ਜੰਗੀ ਬੇੜੇ ਵੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।