ਬਚਾਅ ਟੀਮਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਕੇਰਲ ਦੇ ਵਾਇਨਾਡ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਢਿੱਗਾਂ ਡਿੱਗਣ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਕਰਦੇ ਹੋਏ / Reuters/CK Thanseer

 à¨¦à©±à¨–ਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੇਰਲਾ ਵਿੱਚ 30 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਚਾਹ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਕਾਰਨ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 106 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਅਚਾਨਕ ਭਾਰੀ ਬਾਰਸ਼, ਪਹਾੜੀ ਢਹਿਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਿਆ।

ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਕੇਰਲ ਦੇ ਵਾਇਨਾਡ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਾੜੀਆਂ ਖਿਸਕ ਗਈਆਂ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੀੜਤ ਚਾਹ ਦੇ ਖੇਤ ਮਜ਼ਦੂਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਨ ਜੋ ਛੋਟੇ ਘਰਾਂ ਜਾਂ ਅਸਥਾਈ ਸ਼ੈਲਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।

ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਚਿੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਚਾਅ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਖੜੇ ਹੋਏ ਦਰੱਖਤਾਂ ਅਤੇ ਚਪਟੇ ਟੀਨ ਦੇ ਢਾਂਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹੋਏ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਾੜੀ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੱਥਰ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਚਿੱਕੜ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਚਾਅ ਕਰਮੀ ਇੱਕ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਟ੍ਰੈਚਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਪਕਰਣ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ।

ਰਾਜ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਢਿੱਗਾਂ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 106 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ, 128 ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਅਤੇ ਦਰਜਨਾਂ ਗਾਇਬ ਹਨ। ਸਥਾਨਕ ਏਸ਼ੀਆਨੇਟ ਟੀਵੀ ਨੇ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 119 ਦੱਸੀ ਹੈ।

2018 ਤੋਂ ਬਾਅਦ 30 ਜੁਲਾਈ ਦਾ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਭਾਰੀ ਹੜ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਲਗਭਗ 400 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।

ਕੇਰਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪਿਨਾਰਈ ਵਿਜਯਨ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ''ਅਜੇ ਵੀ ਲੋਕ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਹਿ ਗਏ ਹਨ। ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਹਰ ਸੰਭਵ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਸਾਧਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 3,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ 45 ਰਾਹਤ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਸਮੇਤ ਸੈਂਕੜੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਸਨਿਫਰ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬਚੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਵਿਜਯਨ, ਇੱਕ ਬਚੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਹਿੱਲਣ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਖੰਭੇ ਡਿੱਗਦੇ ਹੋਏ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਗਿਆ।

"ਮੈਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਗੁਆਂਢੀ ਨੇੜਲੇ ਘਰਾਂ ਵੱਲ ਭੱਜੇ ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਮਦਦ ਲਈ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਂ 'ਤੇ ਲੈ ਗਏ," ਉਸਨੇ ਏਸ਼ੀਆਨੇਟ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ।

ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ, ਮਾਂ, ਭੈਣ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਧੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਨ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਵਧਿਆ ਤਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕ ਗਈ," ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ। "ਮੈਂ ਇੱਕ ਖਿੜਕੀ ਦੀ ਪੱਟੀ ਨਾਲ ਚਿਪਕ ਗਿਆ, ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣ ਨੂੰ ਚਿੱਕੜ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਗਾਇਬ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ, ਮੈਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ।"

 

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਨੇੜਲੇ ਕਸਬੇ ਚੂਰਲਮਾਲਾ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਪੁਲ ਦੇ ਤਬਾਹ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਬਦਲਵੇਂ ਪੁਲ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਲਈ ਫੌਜ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
 

ਕੇਰਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਵੀ. ਵੇਣੂ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, "ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਟੀਮ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਰ ਪੁਲ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ (ਸਥਾਨ) ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਮਦਦ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਹੋਰ ਭੇਜਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ।"

ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁੰਡਕਾਈ ਵਿਖੇ ਉਤਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਿਹਾ, ਜਿੱਥੇ ਲਗਭਗ 250 ਲੋਕ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਦੀ ਚੋਟੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਲੋੜੀਂਦੇ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਦੇ ਫਸੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖ਼ਰਾਬ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਹਵਾਈ ਮਾਰਗ ਰਾਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚ ਤੇਜ਼ੀ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਸੀ ਅਤੇ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਪਰ ਸਥਾਨਕ ਨਿਵਾਸੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ 29 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਬਾਰਿਸ਼ ਕਾਰਨ ਸਾਰੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਰੋਕ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਿਜਯਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰੀ ਬਰਸਾਤ ਕਾਰਨ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।

ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 204 ਮਿਲੀਮੀਟਰ (8 ਇੰਚ) ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਪਰ 48 ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 572 ਮਿਲੀਮੀਟਰ (22.5 ਇੰਚ) ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ... ਬਾਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੁਦਰਤੀ ਤਬਾਹੀ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਅਣਹੋਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਾਜ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਹੈ।

ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਾਲੀਆ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਇਨਾਡ ਵਿੱਚ ਸੀਟ ਜਿੱਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਰਾਜ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਐਕਸ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, "ਵਾਇਨਾਡ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਰਹੀ ਤਬਾਹੀ ਦਿਲ ਦਹਿਲਾਉਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹਰ ਸੰਭਵ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।"