ਪ੍ਰਤੀਕ ਤਸਵੀਰ / Courtesy Photo

ਰਿਤੂ ਮਾਰਵਾਹ

ਬਿਰਲਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਐਂਡ ਸਾਇੰਸ (BITS) ਪਿਲਾਨੀ ਬੈਚ ਦੇ ਵਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪ (ਜਿਸ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹੁਣ 65 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ) ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਖਿਆ। ਬੈਚਮੇਟ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਰਾਜੂ ਰੈਡੀ, ਵਿੱਤੀ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਮਦਦ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਸੋਚ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਕਿੰਨਾ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ਯੋਗ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਸਮੂਹ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਿਸ ਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰ ਤੋਂ ਸੁਨੇਹਾ ਆਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਦੇ 'ਸੇਵ' ਨੰਬਰ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਸੀ। ਮਤਲਬ ਕਿ ਕੋਈ ਵਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪ 'ਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰ ਕੇ ਰਾਜੂ ਹੋਣ ਦਾ ਬਹਾਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੂਰਖ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ...

ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਲਈ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨਾ। ਵਾਰੇਨ ਬਫੇਟ ਨੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ।

ਇਨੋਵਾ ਸਲਿਊਸ਼ਨਜ਼ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਵਾਈਸ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਪ੍ਰਦੀਪ ਯਾਦਲਪਤੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਘੁਟਾਲੇ ਇੰਨੇ ਸੂਖਮ ਹਨ ਕਿ ਪੀੜਤਾਂ ਲਈ ਇਹ ਫਰਕ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਅਸਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਨਕਲੀ ਹੈ।

McAfee ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਅਜਿਹੇ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਨ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 83 ਫੀਸਦੀ ਭਾਰਤੀ 'ਪੀੜਤ' ਪੈਸੇ ਗੁਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਧੋਖਾਧੜੀ 3.4 ਬਿਲੀਅਨ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ

3.4 ਬਿਲੀਅਨ... ਡਾਲਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਉਹ ਸੰਖਿਆ ਹੈ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸੱਠ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਪੀੜਤ ਘੁਟਾਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਏ। ਹਾਂ, $3.4 ਬਿਲੀਅਨ! "ਅਤੇ ਮੈਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨੰਬਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ," ਰਾਬਰਟ ਟ੍ਰਿਪ, ਐਫਬੀਆਈ ਦੇ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਫੀਲਡ ਆਫਿਸ ਦੇ ਐਡਲਟ ਪ੍ਰੋਟੈਕਟਿਵ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਯੂਨਿਟ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਸਪੈਸ਼ਲ ਏਜੰਟ ਨੇ 6 ਜੂਨ ਨੂੰ ਐਥਨਿਕ ਮੀਡੀਆ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਬ੍ਰੀਫਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ। 101,000! ਇਹ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਗਿਣਤੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ਲਈ ਐਫਬੀਆਈ ਦੇ ਕਲੀਅਰਿੰਗ ਹਾਊਸ ਕੋਲ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਫ਼ਸੋਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ, ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਗੁਆਏ ਡਾਲਰਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਬਜ਼ੁਰਗ ਸ਼ਰਮ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਕੰਨੀ ਕਤਰਾਉਂਦੇ ਹਨ

ਘੁਟਾਲੇ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਤਰ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਕੁਸ਼ਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਧਿਕਾਰੀ ਟ੍ਰਿਪ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ  ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਦਿਨ ਰਾਤ ਅਭਿਆਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫੁੱਲ-ਟਾਈਮ ਨੌਕਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਦੇ ਮਾਹਰ ਹਨ। ਦੁੱਖ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪੈਸੇ ਗੁਆਉਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਉਹੀ ਸ਼ਰਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣ ਲਈ ਡਰਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਜਾਣਨਾ ਹੈ ਕਿ ਆਵਾਜ਼ ਕਲੋਨ ਹੈ ਜਾਂ ਅਸਲੀ?

ਕਾਉਂਟੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਸਦੀਕ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦਹਿਸ਼ਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਾਲਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਫੋਨ ਨੂੰ ਹੋਲਡ 'ਤੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਕਾਲ ਬੈਕ ਕਰੋ। ਕਿਸੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਕੇ ਕਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਫੋਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਰੰਤ ਪੈਸੇ ਦੇਣੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਕਿ ਕੋਈ ਖਤਰਾ ਹੈ।