ਐਪਲ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 32 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ 4 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। / @DylanGillis

ਅਮਰੀਕੀ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀ ਐਪਲ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 1.5 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ। ਅਗਸਤ 2021 ਵਿੱਚ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਲਈ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਲਿੰਕਡ ਇਨਸੈਂਟਿਵ (PLI) ਸਕੀਮ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਐਪਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕੰਪਨੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। 

 

1.5 ਲੱਖ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਜਿਹੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ 19-24 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨੌਕਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ 1.5 ਲੱਖ ਸਿੱਧੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲਗਭਗ 3 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਐਪਲ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਪੀ.ਐਲ.ਆਈ. ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਡੇਟਾ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। 

 

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਐਪਲ ਦੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਕਰੀਬ 3,000 ਕਰਮਚਾਰੀ ਹਨ। ਆਈਓਐਸ ਲਈ ਐਪ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 10 ਲੱਖ ਨੌਕਰੀਆਂ ਹਨ।

ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਐਪਲ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 32 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ 4 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਕਰੀਆਂ (ਸਿੱਧੇ ਅਤੇ ਅਸਿੱਧੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ) ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਕੰਪਨੀ ਵੱਲੋਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 

 

ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਐਪਲ ਕੀਮਤ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਨਿਰਮਾਤਾ ਕੰਪਨੀ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ, ਇਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 1 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਆਈਫੋਨ ਬਣਾਏ ਹਨ।

ਕੰਪਨੀ ਨੇ 2017 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਈਫੋਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। PLI ਸਕੀਮ ਰਾਹੀਂ ਸਥਾਨਕ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਸਨੇ ਆਪਣੇ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ - ਫੌਕਸਕਨ, ਵਿਸਟ੍ਰੋਨ ਅਤੇ ਪੇਗਾਟਰੋਨ ਦੁਆਰਾ ਨਵੀਨਤਮ ਆਈਫੋਨ ਮਾਡਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਉਤਪਾਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਆਪਣੀ ਤਾਈਵਾਨੀ ਮੂਲ ਕੰਪਨੀ ਤੋਂ ਵਿਸਟ੍ਰੋਨ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਇਕਾਈ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਉਪਲਬਧ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, PLI ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਰਿਆਇਤਾਂ ਦੇਣ ਲਈ ਮਨਜ਼ੂਰ ਤਿੰਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ 77,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿੱਧੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ 'ਚ ਫਾਕਸਕਾਨ 41,000 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਸਟ੍ਰੋਨ (27,300) ਅਤੇ ਪੇਗਾਟ੍ਰੋਨ (9,200) ਦਾ ਸਥਾਨ ਹੈ।

Foxconn ਅਤੇ Wistron PLI ਸਕੀਮ ਦੇ ਤੀਜੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ Pegatron ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸੰਚਾਲਨ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਾਲ ਪੂਰਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਈਫੋਨ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਜੂਨ-ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਸਿਖਰ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 10,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਅਗਲੇ ਆਈਫੋਨ ਦੀ ਗਲੋਬਲ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਪਾਦਨ ਤਿੰਨ ਸ਼ਿਫਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ। ਨਵੇਂ ਮਾਡਲ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਤੰਬਰ 'ਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਆਈਫੋਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਫਰਵਰੀ 'ਚ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 24 'ਚ 1 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਫੋਨਾਂ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ 1.6 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ, ਜੋ ਟੈਕਸ ਅਤੇ ਡੀਲਰ ਮਾਰਜਿਨ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

 

ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਐਪਲ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਅੰਕੜੇ PLI ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਟੀਚੇ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਅੱਗੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੰਪਨੀ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਫੋਨ ਨਿਰਮਾਤਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।

ਐਪਲ ਭਾਰਤੀ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟਾਟਾ ਯੂਨਿਟ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਚੀਨ ਤੋਂ ਇੱਥੇ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਸਪਲਾਇਰ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਕਰਨਾਟਕ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।