ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 297 ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਵਸਤੂਆਂ ਵਾਪਸ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਸਪੁਰਦਗੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਕਵਾਡ ਸਮਿਟ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਹੈ।

ਇਹ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂ ਤਸਕਰੀ ਕੀਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖਜ਼ਾਨਿਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਚੱਲ ਰਹੇ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋ ਬਾਈਡਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਜੂਨ 2023 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਵਾਪਿਸ ਕੀਤੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ, ਲਗਭਗ 4,000 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ (2000 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਤੋਂ 1900 ਈਸਵੀ ਤੱਕ) ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਵਿਲਮਿੰਗਟਨ, ਡੇਲਾਵੇਅਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਟੈਰਾਕੋਟਾ, ਪੱਥਰ, ਧਾਤ, ਲੱਕੜ ਅਤੇ ਹਾਥੀ ਦੰਦ ਦੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਮੀਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਟੁਕੜੇ ਮੱਧ ਭਾਰਤ (10-11ਵੀਂ ਸਦੀ ਸੀ.ਈ.) ਤੋਂ ਰੇਤ ਦੇ ਪੱਥਰ ਦੀ ਅਪਸਰਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ, ਜੈਨ ਤੀਰਥੰਕਰ (15-16ਵੀਂ ਸਦੀ ਸੀ.ਈ.) ਦੀ ਕਾਂਸੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ (3-4ਵੀਂ ਸਦੀ ਈ.ਈ.) ਤੋਂ ਇੱਕ ਟੈਰਾਕੋਟਾ ਫੁੱਲਦਾਨ ਹਨ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਾਈਡਨ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਇਸਦੀ ਸਭਿਅਤਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਛਾਣ ਨਾਲ ਡੂੰਘੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਯੂਐਸ ਸਟੇਟ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿਚਕਾਰ ਜੁਲਾਈ 2024 ਵਿੱਚ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਪੱਤੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦੁਆਰਾ ਸੰਭਵ ਹੋਈ ਸੀ। 2016 ਤੋਂ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੁੱਲ 578 ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵਾਪਸ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹਨ।

ਇਹ ਰੁਝਾਨ 2016 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ 10 ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵਾਪਸ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2021 ਵਿੱਚ 157 ਅਤੇ 2023 ਵਿੱਚ 105 ਆਈਟਮਾਂ ਵਾਪਸ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਨਵੀਆਂ ਆਈਟਮਾਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਅਤੇ ਮਨਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਗੀਆਂ।