ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟਰ - ਬਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਬੇਦੀ / Family

ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਬਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਬੇਦੀ ਲਈ ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ "ਸਪਿਨ ਦੇ ਰਾਜਾ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਬਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਭਾਵੇਂ ਆਪਣੇ ਸੰਸਾਰਕ ਜੀਵਨ ਦੇ 77 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਸਾਨੂੰ ਛੱਡ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸਦਾ ਲਈ ਹਨ।

ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੀ ਗੇਂਦਬਾਜੀ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਫਲਾਈਟ ਨੂੰ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਸਹੀ ਸਪਿਨ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਡਰਾਇਆ। ਉਹ ਇੱਕ ਲੜਾਕੂ, à¨‡à©±à¨• ਮਹਾਨ ਚੈਲੰਜਰ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਇਨਸਾਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੱਚਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।

ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ 67 ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਦੀ ਉਸ ਦੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ 266 ਵਿਕਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ, à¨œà©‹ ਉਸ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਵੱਲੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਨੌਰਥੈਂਪਟਨਸ਼ਾਇਰ ਲਈ ਖੇਡਦੇ ਹੋਏ ਕਾਉਂਟੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ 1250 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਣ ਵੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਇੰਗਲਿਸ ਕਾਉਂਟੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰੀ ਵੱਲੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਟਾਂ ਹਨ।

ਉਸਨੇ 22 ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਛੇ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕੀਤੀ। ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਜਿੱਤ ਵੀ ਉਸ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਅਫਰੀਕਾ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ। 

ਉਹ ਲੜਾਕੂ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਧੀਆ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕੁਝ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਾਰੀਆਂ ਖੇਡੀਆਂ, à¨œà¨¿à¨¸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਾਈਟ ਵਾਚਮੈਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ à¨…ਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇੱਕ ਕੀਵੀ ਸਪਿਨਰ - ਪੀਟਰ ਪੈਥਰਿਕ - ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਅਰਧ-ਸੈਂਕੜਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਛੱਕੇ ਜੜੇ। ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਉਹ ਟੀਮ ਦੀਆਂ ਦੌੜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਉਪਯੋਗੀ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਬੱਲੇ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਸੀ। 

ਉਹ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਇਨਸਾਨ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਉਹ ਕਰਾਚੀ ਦੇ ਇਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਲੜ ਰਹੇ ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕੇ ਨੂੰ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਬਿਸ਼ਨ ਨੇ ਬੇਖੌਫ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮਹਾਨ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਕੰਮ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ।

ਸਰਗਰਮ ਕ੍ਰਿਕਟ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, à¨¬à¨¿à¨¸à¨¼à¨¨ ਸਿੰਘ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵਾਪਸ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਪਰਸਟਾਰ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਬਲਕਿ ਆਪਣੇ ਗ੍ਰਹਿ ਰਾਜ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਵੀ ਕੋਚ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਉਹ ਹੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ 1992-93 ਵਿਚ ਵੱਕਾਰੀ ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਟੀਮ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਦੇ ਮੰਚ ਤੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ, à¨…ਜਿਹਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਜੋ ਅਜੇ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਚਾਰ ਸਾਲ ਰਣਜੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਵੀ ਬਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ।

ਬਿਸ਼ਨ ਦਲੇਰ, à¨‡à¨®à¨¾à¨¨à¨¦à¨¾à¨° ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਸੱਚਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ। ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡੀਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, à¨‰à¨¸à¨¨à©‡ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਜੀਵਨ ਲਈ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਕਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ।

ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਸਮੇਤ ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਸਿਖਿਆਰਥੀ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਬਿਸ਼ਨ ਇੱਕ ਸਖ਼ਤ ਟਾਸਕ ਮਾਸਟਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ।

ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਕਾਰਨ, à¨‰à¨¹ ਕਦੇ ਵੀ ਸੱਚ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਸੰਕੋਚ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਬਾਗੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਿਸ਼ਨ ਆਪਣੀ ਬਾਕੀ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆ।

ਜੋ ਲੋਕ ਉਸਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰਤਾ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦੇ ਸਨ, à¨‰à¨¹ ਉਸਦੀ ਸਹੁੰ ਵੀ ਖਾ ਲੈਣਗੇ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਉਸਦਾ ਸਾਬਕਾ ਟੈਸਟ ਸਹਿਯੋਗੀ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਆਲਰਾਊਂਡਰ ਇੰਤਿਖਾਬ ਆਲਮ ਸੀ। "ਇੰਟੀ", à¨œà¨¿à¨µà©‡à¨‚ ਕਿ ਉਹ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, à¨ªà©°à¨œà¨¾à¨¬ ਰਣਜੀ ਟਰਾਫੀ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਰਿਹਾ।

ਇਹ ਮਹਿਜ਼ ਇਤਫ਼ਾਕ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬਿਸ਼ਨ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਆਖਦਿਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਇੰਤਿਖਾਬ ਆਲਮ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵ੍ਹੀਲਚੇਅਰ 'ਤੇ ਬਿਸ਼ਨਨ ਆਪਣੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਇੰਟੀ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਮਿਲਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਸੀ।

ਉਹ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਦੋਸਤ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, à¨…ਸੀਂ ਫੋਨ 'ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਯਾਦ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਾਲਮ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਲਿਖਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਦਲੇਰ ਅਤੇ ਨਿਡਰ ਲਿਖਤ ਨੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕੇ। ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਹੌਂਸਲਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਖੇਡ ਲਈ ਇਕੱਲਾ ਲੜਾਕੂ ਸੀ।