અહેવાલના વિમોચન પ્રસંગે અનંત નાગેશ્વરન / X - @ILONewDelhi

ઇન્ટરનેશનલ લેબર ઓર્ગેનાઇઝેશન (આઇએલઓ) અને ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર હ્યુમન ડેવલપમેન્ટ (આઇએચડી) દ્વારા તાજેતરમાં પ્રકાશિત થયેલ અહેવાલ, "ઇન્ડિયા એમ્પ્લોયમેન્ટ રિપોર્ટ 2024: યુથ એજ્યુકેશન, એમ્પ્લોયમેન્ટ એન્ડ સ્કિલ્સ" ભારતના વિકસતા શ્રમ બજાર પર પ્રકાશ પાડે છે.

આ અહેવાલમાં ગુણવત્તાયુક્ત રોજગારીની તકો મેળવવા માટે ભારતના યુવાનો દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા પડકારોનું વિશ્લેષણ આપવામાં આવ્યું છે.
આ રિપોર્ટ ભારત સરકારના મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર અનંત નાગેશ્વરન દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો અને તેની અધ્યક્ષતા ભારત સરકારના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર દીપક નય્યરે કરી હતી.

આ અહેવાલમાં દેશના વસ્તી વિષયક પરિદ્રશ્ય, ખાસ કરીને યુવાનોના રોજગાર ડેટાનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું છે. તેના અનુસાર, ભારતના વસ્તી વિષયક ડિવિડન્ડે આર્થિક વિકાસ માટે નોંધપાત્ર તક રજૂ કરી છે, જેમાં દર વર્ષે લાખો યુવાનો શ્રમ બજારમાં પ્રવેશ કરે છે. પરંતુ આકાંક્ષાઓ અને ઉપલબ્ધ નોકરીની તકો વચ્ચે મેળ ખાતો ન હતો.

યુવા વસ્તીમાં શિક્ષણના સ્તરમાં સુધારો થયો હોવા છતાં શ્રમ બજાર નિરાશાજનક સાબિત થયું છે.
અહેવાલના મુખ્ય તારણોમાંથી એકમાં પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો છે કે, પુરુષોની તુલનામાં મહિલાઓએ બેરોજગારી અને કાર્યબળમાંથી છૂટા થવાના અપ્રમાણસર ઊંચા દરનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. જ્યારે પડકારો વય સાથે વધુ તીવ્ર બન્યા, ત્યારે આ લિંગ અસમાનતા સ્નાતકોની સરખામણી કરતી વખતે પણ સાચી રહી.

સ્વ-રોજગાર અને અનૌપચારિક રોજગારનું વર્ચસ્વ ચાલુ રહ્યું, જેમાં મોટાભાગના કર્મચારીઓ અનૌપચારિક રોજગારમાં રોકાયેલા હતા. સ્થિર વેતન અને કરાર આધારિત રોજગારીમાં વધારાએ યુવાનોમાં વ્યાપક અસલામતીમાં ફાળો આપ્યો હતો.

ભારતીય શ્રમ બજારની કટોકટીને સંબોધતા, અહેવાલમાં રોજગાર સર્જનને પ્રોત્સાહન આપવા, રોજગારની ગુણવત્તા વધારવા અને શ્રમ બજારની અસમાનતાને ઘટાડવા પર કેન્દ્રિત બહુપક્ષીય અભિગમની હિમાયત કરવામાં આવી હતી. મુખ્ય ભલામણોમાં યુવા રોજગાર માટે ઉચ્ચ સંભાવના ધરાવતા ક્ષેત્રોમાં રોકાણ કરતા સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ કદના ઉદ્યોગો (એમએસએમઇ) ને ટેકો આપવાનો અને નબળી વસ્તીની જરૂરિયાતોને સમાવવા માટે સમાવિષ્ટ શહેરી નીતિઓ ઘડવાનો સમાવેશ થાય છે.