પ્રતીકાત્મક તસ્વીર / THE WHITE HOUSE

અમેરિકાની ધરતી પર ખાલિસ્તાન તરફી વકીલ ગુરપતવંત સિંહ પન્નૂનની હત્યાના નિષ્ફળ કાવતરામાં સંડોવાયેલા અનામી સરકારી અધિકારીની ઓળખ વિક્રમ યાદવ તરીકે થઈ છે.

વોશિંગ્ટન પોસ્ટ (ડબલ્યુએપીઓ) ના એક તપાસ અહેવાલમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે યાદવ, એક રિસર્ચ એન્ડ એનાલિસિસ વિંગ (ભારત સરકારની એજન્સી) એ અધિકારી હતો જેને નવેમ્બર 2023માં યુએસના આરોપપત્રમાં "સીસી-1" તરીકે ઓળખવામાં આવ્યો હતો. આરોપપત્રમાં 'સીસી-1' પર તેના ન્યૂયોર્કના સરનામાં સહિત "લક્ષ્ય વિશેની વિગતો આગળ વધારવા" માટે આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. આ ષડયંત્ર અગાઉ કેનેડામાં હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યા સાથે પણ જોડાયેલું હતું. વેપો અહેવાલમાં હત્યાના કાવતરામાં રૉના ભૂતપૂર્વ વડા સામંત ગોયલ સહિત વરિષ્ઠ ભારતીય અધિકારીઓની કથિત સંડોવણી પર પણ પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો છે. પ્રકાશન અનુસાર, આયોજિત હત્યાના સમય દરમિયાન, વિદેશમાં શીખ ઉગ્રવાદી ધમકીઓને બેઅસર કરવા માટે ગોયલ પર ભારે દબાણ હતું. 

અહેવાલ સૂચવે છે કે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજીત ડોભાલ કદાચ RAWની યોજનાઓ વિશે જાણતા હશે અથવા તો તેને મંજૂરી પણ આપી હશે, જો કે તેની સંડોવણીના નક્કર પુરાવા હજુ પણ અસ્પષ્ટ છે.અહેવાલમાં ટાંકવામાં આવેલા ભૂતપૂર્વ ભારતીય અધિકારીઓ સૂચવે છે કે ગોયલ, રૉના વડા તરીકેની તેમની ક્ષમતામાં, ડોભાલની મંજૂરી વિના આવા ઓપરેશન સાથે આગળ વધવાની શક્યતા નથી. જોકે, ભારત સરકારે હજુ સુધી આ આરોપો પર કોઈ પ્રતિક્રિયા આપી નથી.

પન્નુન, જે ન્યૂયોર્ક સ્થિત સંસ્થા, શીખ ફોર જસ્ટિસ માટે સામાન્ય સલાહકાર તરીકે સેવા આપે છે, તેને ભારતીય ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા આતંકવાદી તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. અહેવાલ સૂચવે છે કે સેન્ટ્રલ રિઝર્વ પોલીસ ફોર્સ (સીઆરપીએફ) માંથી કારકિર્દીની મધ્યમાં ભરતી કરાયેલા 'યાદવ' પાસે યુએસ પ્રતિ ઇન્ટેલિજન્સ ક્ષમતાઓ સામે આવા અત્યાધુનિક ઓપરેશન માટે જરૂરી તાલીમનો અભાવ હતો. પરિણામે, ભાડે રાખેલા વચેટિયા નિખિલ ગુપ્તાએ અજાણતાં એક ગુપ્ત યુ. એસ. કાયદા અમલીકરણ અધિકારી સાથે સગાઈ કરી હતી, જેના કારણે કાવતરાનો પર્દાફાશ થયો હતો.

નિષ્ફળ મિશન પછી, રૉની અંદર આંતરિક વિખવાદ ફાટી નીકળ્યો હતો, જેમાં 'યાદવ' ને ફરીથી સીઆરપીએફમાં સોંપવામાં આવ્યો હતો. વધુમાં, વોશિંગ્ટન પોસ્ટ મોદી સરકાર દ્વારા વિદેશમાં ભારતીય અસંતુષ્ટોને નિશાન બનાવવા માટે RAWનો ઉપયોગ કરવા પર પ્રકાશ પાડે છે, જેના કારણે જર્મની, યુકે અને ઓસ્ટ્રેલિયા જેવા દેશોમાં RAWના કાર્યકર્તાઓની ધરપકડ, હકાલપટ્ટી અને ઠપકો આપવામાં આવે છે.

ભારતે અમેરિકાના આક્ષેપોની તપાસ માટે એક ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિની શરૂઆત કરી છે, જોકે સમિતિની રચના અથવા તેની તપાસની પ્રગતિ અંગેના સ્પષ્ટીકરણો જાહેર કરવામાં આવ્યા નથી.

આ ખુલાસાના જવાબમાં, બાઇડન વહીવટીતંત્રે આ ષડયંત્ર માટે જવાબદાર લોકોને પકડવા માટે ભારત પર દબાણ કરતી વખતે સંયમ રાખવાની વિનંતી કરી છે. વ્હાઇટ હાઉસના અધિકારીઓએ વોશિંગ્ટન પોસ્ટના આગામી પ્રકાશનની અગાઉથી ભારતને ચેતવણી આપી હતી અને ઝડપી કાર્યવાહીની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.

યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટના પ્રવક્તા મેથ્યુ મિલરે આ કેસમાં જવાબદારીના મહત્વ પર ભાર મૂકતા સંપૂર્ણ તપાસની હાકલનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો.