બ્લેકમેને આ ઘટનાને "ભારતમાં બ્રિટિશ વસાહતી શાસન પરનો ડાઘ" ગણાવી હતી.0 / Courtesy Photo

બ્રિટિશ કન્ઝર્વેટિવ સાંસદ બોબ બ્લેકમેને તેમની સરકારને જલિયાંવાલા બાગ હત્યાકાંડ માટે ભારતના લોકોની ઔપચારિક માફી માંગવા હાકલ કરી છે.

જલિયાંવાલા બાગ હત્યાકાંડની 106મી વર્ષગાંઠના બે અઠવાડિયા પહેલા 27 માર્ચે હાઉસ ઓફ કોમન્સમાં બોલતા બ્લેકમેને આ ઘટનાને "ભારતમાં બ્રિટિશ વસાહતી શાસન પરનો ડાઘ" ગણાવી હતી અને 13 એપ્રિલની વર્ષગાંઠ પહેલાં સરકારી નિવેદનની માંગ કરી હતી.

બ્લેકમેને કહ્યું, "13 એપ્રિલ, 1919ના રોજ, પરિવારો સૂર્યની મજા માણવા માટે, તેમના પરિવારો સાથે એક દિવસની મજા માણવા માટે જલિયાંવાલા બાગમાં ખૂબ જ શાંતિથી એકઠા થયા હતા". "બ્રિટિશ સેના વતી જનરલ ડાયર પોતાના સૈનિકોને અંદર લઈ ગયા અને પોતાના સૈનિકોને તે નિર્દોષ લોકો પર ત્યાં સુધી ગોળીબાર કરવાનો આદેશ આપ્યો જ્યાં સુધી તેમની પાસે દારૂગોળો ખતમ ન થઈ જાય". તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ હત્યાકાંડમાં 1,500 લોકો માર્યા ગયા હતા અને 1,200 લોકો ઘાયલ થયા હતા.

આ ઘટનાની ભૂતકાળની સ્વીકૃતિઓને યાદ કરતા બ્લેકમેને નોંધ્યું હતું કે 2019 માં તત્કાલીન વડા પ્રધાન થેરેસા મેએ તેને "બ્રિટિશ ભારતીય ઇતિહાસ પર શરમજનક ડાઘ" તરીકે વર્ણવ્યું હતું અને આ દુર્ઘટના પર "ઊંડો ખેદ" વ્યક્ત કર્યો હતો. જોકે, તેમણે સરકારને આગળ વધવા વિનંતી કરી હતી. શું આપણે સરકાર તરફથી નિવેદન આપી શકીએ કે શું ખોટું થયું છે અને ઔપચારિક રીતે ભારતના લોકોની માફી માંગી શકીએ? તેણે પૂછ્યું.

જલિયાવાલા બાગ હત્યાકાંડ ભારતની આઝાદીની લડતમાં એક નિર્ણાયક ક્ષણ છે. સત્તાવાર દસ્તાવેજો અનુસાર, જનરલ માઈકલ ઓ 'ડાયરની આગેવાની હેઠળના બ્રિટિશ દળોએ અમૃતસરમાં દિવાલવાળા બગીચામાં શાંતિપૂર્ણ મેળાવડા પર અંધાધૂંધ ગોળીબાર કર્યો હતો, જેના કારણે વ્યાપક જાનહાનિ થઈ હતી. આ ઘટનાએ ભારતની સ્વ-શાસનની માંગને વધુ તીવ્ર બનાવી દીધી હતી.

વર્ષોથી, બ્રિટિશ નેતાઓએ ખેદ વ્યક્ત કર્યો છે પરંતુ ઔપચારિક માફી આપવાનું બંધ કરી દીધું છે. 2013માં તત્કાલીન વડાપ્રધાન ડેવિડ કેમરને આ સ્થળની મુલાકાત દરમિયાન નરસંહારને "અત્યંત શરમજનક" ગણાવ્યો હતો. સત્તાવાર માફીની માંગ ચાલુ રહી છે, જેમાં લેબર પાર્ટીના ભૂતપૂર્વ નેતા જેરેમી કોર્બીનનો પણ સમાવેશ થાય છે, જેમણે 2019માં "સંપૂર્ણ, સ્પષ્ટ અને સ્પષ્ટ માફી" માંગવાની માંગ કરી હતી.

અમૃતસરના જલિયાંવાલા બાગમાં હત્યાકાંડના સ્થળ પર એક સ્મારક ઊભું છે, જે ગોળીબારમાં માર્યા ગયેલા અથવા ઘાયલ થયેલા અંદાજે 2,000 લોકોના સન્માનમાં છે.