‘અચ્યુત સામંતા ઈન્ડિયા ઈનિશિયેટિવ’ / Courtesy photo

ભારત અને ઓડિશા રાજ્ય માટે ઐતિહાસિક ક્ષણમાં, સિટી યુનિવર્સિટી ઓફ ન્યૂયોર્ક (CUNY) એ ભારતીય શિક્ષણવિદ અને સામાજિક સુધારક ડૉ. અચ્યુત સામંતાના નામે એક સંશોધન કેન્દ્રનું ઉદ્ઘાટન કર્યું છે.

સામંતા, જેઓ કલિંગા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇન્ડસ્ટ્રિયલ ટેકનોલોજી (KIIT) અને કલિંગા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ સોશિયલ સાયન્સિસ (KISS) ના સ્થાપક છે, તેઓ શિક્ષણ અને સામાજિક ઉત્થાનમાં તેમના યોગદાન માટે જાણીતા છે.

નવું શરૂ થયેલ ‘અચ્યુત સામંતા ઇન્ડિયા ઇનિશિયેટિવ CUNY ક્રેસ્ટ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ’ (ASIICCI) એ પ્રથમ યુ.એસ. આધારિત સંશોધન સંસ્થા છે જેનું નામ ભારતીય વ્યક્તિના નામે રાખવામાં આવ્યું છે, જે આંતરરાષ્ટ્રીય શૈક્ષણિક ક્ષેત્રે એક ઐતિહાસિક સીમાચિહ્ન બની રહ્યું છે.

20 મેના રોજ ન્યૂયોર્કમાં ઉદ્ઘાટન થયેલ આ સંસ્થા ઓડિશાની સમૃદ્ધ કલા, વિરાસત અને આદિવાસી સમુદાયો પર સંશોધન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે, સાથે જ સામંતાના શિક્ષણ અને સામાજિક ઉત્થાનના પરિવર્તનકારી કાર્યોને પ્રકાશિત કરશે. આ કેન્દ્રનો ઉદ્દેશ અમેરિકન વિદ્યાર્થીઓને ભારતની આદિવાસી સંસ્કૃતિઓ સાથે જોડવાનો અને આંતર-સાંસ્કૃતિક શૈક્ષણિક આદાન-પ્રદાનને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.

એક દુર્લભ સન્માનમાં, સામંતાને CUNYનું સર્વોચ્ચ સન્માન એવું પ્રેસિડેન્શિયલ મેડલ પણ એનાયત કરવામાં આવ્યું, જે અસાધારણ વૈશ્વિક પ્રભાવ ધરાવતી વ્યક્તિઓ માટે અનામત છે. આ પુરસ્કાર KIIT અને KISS દ્વારા તેમના માનવતાવાદી પ્રયાસોને માન્યતા આપે છે, જેણે 80,000થી વધુ આદિવાસી બાળકોને ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ, સન્માન અને તકો પૂરી પાડી છે.

સામંતાએ આને ઓડિશા અને ભારત માટે અપાર ગૌરવની ક્ષણ ગણાવી અને આશા વ્યક્ત કરી કે આ સંસ્થા ઓડિશાની કલા, સાહિત્ય અને સંસ્કૃતિ તેમજ તેમના કાર્યના વધુ સંશોધન અને સમજણને પ્રોત્સાહન આપશે.

આ સંસ્થાનો વિચાર CUNY બ્રોન્ક્સ કોમ્યુનિટી કોલેજના પ્રેસિડેન્ટ મિલ્ટન સેન્ટિયાગોની તાજેતરની ભુવનેશ્વરમાં KIIT અને KISSની મુલાકાત દરમિયાન ઉદ્ભવ્યો હતો. સામંતાના મિશનથી પ્રભાવિત થઈને, સેન્ટિયાગોએ આ સંસ્થાની સ્થાપનાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો, જેને CUNY બોર્ડે સર્વસંમતિથી મંજૂરી આપી.

સેન્ટિયાગોએ જણાવ્યું, "અચ્યુત સામંતા ઇન્ડિયા ઇનિશિયેટિવ અમેરિકન વિદ્યાર્થીઓને વિવિધ પૃષ્ઠભૂમિમાંથી ભારતના આદિવાસી સમુદાયો, સાંસ્કૃતિક મૂળ અને વિશ્વના સૌથી પ્રભાવશાળી શૈક્ષણિક મોડલ્સને સમજવામાં અને તેની સાથે જોડાવામાં મદદ કરશે."