ડૉ. રંજીત શેગોકર ભારતની SNDT યુનિવર્સિટીમાંથી ફાર્માસ્યુટિકલ ટેકનોલોજીમાં પીએચડી છે. / www.ranjitas.com

3D પ્રિન્ટિંગ એ ઓટોમોટિવ, બાંધકામ અને એરોસ્પેસમાં વ્યાપકપણે ઉપયોગમાં લેવાતી તકનીક છે. જો કે, ફાર્માસ્યુટિકલ અને ફાર્માસ્યુટિકલ ક્ષેત્રમાં તે તદ્દન નવું છે. પરંતુ 3 ડી પ્રિન્ટિંગ સંશોધન હાલમાં વૈશ્વિક તેજી અનુભવી રહ્યું છે. આરોગ્ય સંભાળમાં એક પછી એક ઘણી નવી 3ડી પ્રિન્ટિંગ તકનીકો ઉભરી આવી છે. જોકે, તેની સફળતા મર્યાદિત રહી છે.

દરેક 3 ડી પ્રિન્ટિંગ તકનીક વિવિધ સામગ્રી, ડિપોઝિશન તકનીકો, લેયરિંગ ઉત્પાદન પદ્ધતિઓ અને અંતિમ ઉત્પાદન લાક્ષણિકતાઓનો ઉપયોગ કરે છે. તેનો ઉપયોગ વિવિધ ઔષધીય ઉત્પાદનોના ઉત્પાદનમાં થાય છે. જેમ કે ઇન્સ્ટન્ટ રિલીઝ ટેબ્લેટ્સ, નિયંત્રિત રિલીઝ ટેબ્લેટ્સ, ડિસ્ટ્રિબ્યુટેબલ મૂવીઝ અને અન્ય.

ડૉ. રંજિતા શેગોકર ફાર્માસ્યુટિકલ આર એન્ડ ડી, ફોર્મ્યુલેશન ડેવલપમેન્ટ અને નેનોપાર્ટિકલ ઇનોવેશનમાં લાંબો અને વ્યાપક અનુભવ ધરાવે છે. તે જર્મનીના ડાયહેસિસ જીએમબીએચ (www.dihesys.com) ખાતે ફાર્મા ઇનોવેશનનું નેતૃત્વ કરશે. આ દવાઓ જર્મન ટેકનોલોજી સાથે સર્જનાત્મક ભારતીય મનને જોડીને બનાવવામાં આવશે. તેઓ એક સફળ નવપ્રવર્તક છે. તેમના અગાઉના સફળ સંશોધનોને પહેલેથી જ ઘણા નોંધપાત્ર પુરસ્કારો મળી ચૂક્યા છે. તેમાં જર્મન મેડિકલ એવોર્ડ 2023 અને ડોઇશ ઇનોવેશન પ્રાઇઝ 2022 (www.ranjitas.com) નો સમાવેશ થાય છે.

આ નવી ભૂમિકામાં, ડૉ. રંજીતા વ્યક્તિગત દર્દીઓની જરૂરિયાતોને અનુરૂપ 2 ડી/3 ડી પ્રિન્ટેડ ડ્રગ ડિલિવરી સિસ્ટમ્સના નિર્માણનું નેતૃત્વ કરશે. તેમનું કાર્ય ચોકસાઇભર્યા ડોઝ, લક્ષિત ઉપચાર અને અનન્ય દવા સંયોજનો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. ખાસ કરીને હૃદય રોગ, કેન્સર અને બાળરોગ જેવી જટિલ પરિસ્થિતિઓ માટે જ્યાં ઘણી આડઅસરોને કારણે પ્રમાણભૂત સારવાર અસરકારક ન પણ હોઈ શકે. આ અભૂતપૂર્વ ટેકનોલોજીમાં વ્યક્તિગત સારવારમાં ક્રાંતિ લાવવાની ક્ષમતા છે.

ડૉ. રંજીતા જાણે છે કે આ કાર્યમાં પડકારો છે. નવી ટેકનોલોજી તરીકે, 3ડી-પ્રિન્ટેડ દવાઓ માટે નોંધણી અને ફાઇલિંગની પ્રક્રિયા જટિલ છે. તે જ સમયે, બૌદ્ધિક સંપત્તિ અધિકારો, દવાના નિયમો અને અન્ય નીતિઓ હજુ પણ એફડીએ અને ઇએમએમાં નવી જમીન તોડી રહી છે.

તેઓ માને છે કે નવી વસ્તુઓ બનાવવાના સતત પ્રયાસોથી 3ડી-પ્રિન્ટેડ ફાર્માસ્યુટિકલ ઉદ્યોગનું ભવિષ્ય ઉજ્જવળ છે. ડૉ. રંજીતા કહે છે, "આ ક્ષણે, પરંપરાગત વિચારસરણી કદાચ 3ડી પ્રિન્ટેડ દવાઓમાં વિશ્વાસ ન કરે, પરંતુ મને ખાતરી છે કે તે ટૂંક સમયમાં વાસ્તવિકતા બનશે". ફક્ત જોતા રહો.ડૉ. રંજીત શેગોકર ભારતની એસએનડીટી યુનિવર્સિટીમાંથી ફાર્માસ્યુટિકલ ટેકનોલોજીમાં પીએચડી ધરાવે છે અને જર્મનીની બર્લિનની ફ્રી યુનિવર્સિટીમાં ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, બાયોફાર્માસ્યુટિકલ્સ અને ન્યુટ્રિકોસ્મેટિક્સમાં પોસ્ટડૉક્ટરલ સંશોધન પૂર્ણ કર્યું છે.