પ્રાચીન વસ્તુઓ પરત આપતી વખતે યુએસના રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન સાથે ભારતના વડાપ્રધાન મોદી. / X @narendramodi

સાંસ્કૃતિક સહકારના નોંધપાત્ર સંકેતમાં, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સે ભારતને 297 પ્રાચીન વસ્તુઓ પરત કરી છે, જેનાથી બંને રાષ્ટ્રો વચ્ચેના સંબંધો વધુ મજબૂત થયા છે. ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ક્વાડ સમિટ માટે અમેરિકાની મુલાકાતના પ્રસંગે આ સોંપણી કરવામાં આવી હતી. 

આ પગલું ચોરી થયેલી અને દાણચોરી કરાયેલી સાંસ્કૃતિક સંપત્તિને ભારતને પરત કરવાના ચાલુ પ્રયાસોનો એક ભાગ છે, જે જૂન 2023 માં તેમની બેઠક દરમિયાન રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન અને વડા પ્રધાન મોદી બંને દ્વારા કરવામાં આવેલી પ્રતિબદ્ધતાઓને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

ઇ. સ. પૂ. 2000 થી ઇ. સ. 1900 સુધીના લગભગ 4,000 વર્ષોના સમયગાળામાં ફેલાયેલી પ્રાચીન વસ્તુઓ, ડેલવેરના વિલ્મિંગ્ટનમાં દ્વિપક્ષીય બેઠકની બાજુમાં નેતાઓને પ્રદર્શિત કરવામાં આવી હતી. પરત કરવામાં આવેલી કલાકૃતિઓમાં ભારતના વિવિધ ભાગોમાંથી ટેરાકોટા, પથ્થર, ધાતુ, લાકડું અને હાથીદાંતની વસ્તુઓ છે, જે દેશના સમૃદ્ધ અને વૈવિધ્યસભર સાંસ્કૃતિક વારસાને પ્રકાશિત કરે છે. 

Deepening cultural connect and strengthening the fight against illicit trafficking of cultural properties.

I am extremely grateful to President Biden and the US Government for ensuring the return of 297 invaluable antiquities to India. @POTUS @JoeBiden pic.twitter.com/0jziIYZ1GO

— Narendra Modi (@narendramodi) September 22, 2024

નોંધપાત્ર વસ્તુઓમાં મધ્ય ભારતની રેતીના પથ્થરની અપ્સરા પ્રતિમા (10-11 મી સદી સીઇ), કાંસ્ય જૈન તીર્થંકર (15-16 મી સદી સીઇ) અને પૂર્વ ભારતના ટેરાકોટા ફૂલદાનનો સમાવેશ થાય છે. (3-4th century CE).

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ રાષ્ટ્રપતિ બિડેનનો આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો અને ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ કલાકૃતિઓ માત્ર ભારતના ભૌતિક ઇતિહાસના અવશેષો જ નથી પરંતુ રાષ્ટ્રની સભ્યતા અને સાંસ્કૃતિક ચેતના માટે પણ આવશ્યક છે.

જુલાઈ 2024 માં યુ. એસ. સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટના બ્યુરો ઓફ એજ્યુકેશન એન્ડ કલ્ચરલ અફેર્સ અને ભારતના આર્કિયોલોજિકલ સર્વે ઓફ ઇન્ડિયા વચ્ચે સાંસ્કૃતિક સંપત્તિ કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ તાજેતરની પરત ફરવાથી 2016 થી યુ. એસ. દ્વારા ભારત પરત ફરેલી સાંસ્કૃતિક કલાકૃતિઓની કુલ સંખ્યા 578 થઈ ગઈ છે, જે કોઈપણ દેશ દ્વારા સૌથી વધુ છે.

ચોરીનો વારસો પરત કરવાનો વધતો ટ્રેન્ડ 2016માં શરૂ થયો હતો જ્યારે પ્રધાનમંત્રી મોદીની મુલાકાત દરમિયાન 10 પ્રાચીન વસ્તુઓ પરત કરવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ 2021માં 157 અને 2023માં 105 કલાકૃતિઓ પરત કરવામાં આવી હતી. પરત કરવામાં આવેલી કલાકૃતિઓને ટૂંક સમયમાં ભારત પરત મોકલવામાં આવશે, જ્યાં તેઓ દેશના ઐતિહાસિક વારસાને જાળવવા અને ઉજવવાના ચાલુ પ્રયાસોમાં યોગદાન આપશે.