પ્રતીકાત્મક તસ્વીર / Courtesy photo

છેલ્લા કેટલાક સમયથી યુદ્ધ, સંઘર્ષ અને મુકાબલા સામે ઝઝૂમી રહેલા વિશ્વમાં શાંતિની અપીલ કરતું ભારત 22 એપ્રિલના રોજ અચાનક એક મોટા સંકટનો સામનો કરી ગયું. ઉત્તર ભારતના જમ્મુ અને કાશ્મીર રાજ્યના પહેલગામ ખીણમાં આતંકવાદીઓએ એક ઘાતક હુમલો કર્યો. આ હુમલામાં 26 ભારતીય નાગરિકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. પહેલગામ ખીણ, જે પ્રવાસન દૃષ્ટિકોણથી સુંદર છે અને તેને મીની સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ કહેવામાં આવે છે, તે લોહીથી રંગાયેલી થઈ ગઈ, ખુશીઓ આતંકમાં ફેરવાઈ ગઈ અને ઘણા પરિવારોને જીવનભર દુ:ખદ પીડા સહન કરવાની ફરજ પડી. આ આફતમાં વિશ્વના તમામ દેશો ભારતની સાથે ઉભા છે.

આ જ ક્રમમાં અમેરિકાએ પણ આતંકવાદ સામેના યુદ્ધમાં ભારતને ટેકો આપવાની જાહેરાત કરી છે. અમેરિકામાં રહેતો વિશાળ ભારતીય સમુદાય આ ઘટનાથી આઘાતમાં છે. સત્તાના ગલિયારાઓથી લઈને સામાજિક સંગઠનો સુધી, દરેક વ્યક્તિએ આ દુઃખની ઘડીમાં ભારતની સાથે ઉભા રહેવાની વાત કરી છે. અમેરિકા અને અન્ય દેશોમાં રહેતા ભારતીયો ફક્ત દુઃખી જ નથી પણ ગુસ્સે પણ છે. બધાએ સર્વાનુમતે પીડિતો પ્રત્યે સંવેદના વ્યક્ત કરી છે અને ન્યાયની માંગ કરી છે.

ન્યાય એટલે આતંકવાદનો અંત. અમેરિકા પોતે આતંકવાદનો ભોગ બન્યું છે અને પાકિસ્તાનની ધરતી પર તેના દુશ્મન નંબર વન ઓસામા બિન લાદેનને મારી નાખ્યો છે, તેથી તે સ્વાભાવિક રીતે જ આ વૈશ્વિક સંકટનો સામનો કરવા માટે ભારતને દરેક શક્ય રીતે ટેકો આપવાનું વચન આપી રહ્યું છે. કાશ્મીર હુમલા પછી પણ, રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે ભારતના વડા પ્રધાન મોદી સાથે ફોન પર વાત કરી હતી અને પીડિતો માટે પ્રાર્થના અને આતંકવાદ સામેના યુદ્ધ પ્રત્યેની તેમની પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી હતી. જ્યાં સુધી ભારતીય મૂળના લોકોનો સવાલ છે, આ દુર્ઘટનાએ તેમને એટલા જ દુઃખી અને ગંભીર બનાવ્યા છે.

કારણ કે આતંકવાદી હુમલો તેમનાથી માઈલ દૂર થયો હોવા છતાં, તેમના આત્માને પણ દુઃખ થયું છે. દરેક વ્યક્તિ જીવનભર પોતાની જમીન સાથે જોડાયેલ રહે છે. આ જોડાણ કે સંબંધ ફક્ત ભારતીય મૂળના લોકોની પહેલી પેઢી પૂરતો મર્યાદિત નથી, પરંતુ બીજી પેઢીમાં પણ હાજર છે અને ખીલી રહ્યો છે. સાંસ્કૃતિક આદાન-પ્રદાનની પ્રક્રિયાએ આપણા મૂળ વિશે જિજ્ઞાસા પેદા કરી છે અને આ એક આત્મીયતાનું બંધન પણ છે.

ભારતમાં રહેતા દરેક નાગરિકના મનમાં, બિન-નિવાસી ભારતીયો અને પોતાની ભૂમિથી દૂર રહેતા ભારતીય મૂળના લોકોમાં પણ બીજી એક જિજ્ઞાસા છે કે આ હુમલાનો શું જવાબ આપવામાં આવશે. ભારત સરકારે કેટલાક નિર્ણયો લીધા છે, પરંતુ સામાન્ય રીતે એવી લાગણી છે કે ભારતે તેના 'પડોશી' સામે બળનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. ભારત સરકાર આ કરશે કે નહીં તે ભવિષ્યના ગર્ભમાં છે, પરંતુ ભારત સામાન્ય ભાવના સાથે આગળ વધે તે પહેલાં ઘણા બધા "જો અને પરંતુ" પ્રશ્નો છે. એ વાત સાચી છે કે ભારતે એક વખત પાકિસ્તાન સામે સર્જિકલ સ્ટ્રાઈક કરી છે, પરંતુ તે અને આ પરિસ્થિતિ વચ્ચે મોટો તફાવત છે.

હા, જવાબ આપવાની ઘણી રીતો છે. તેઓ સીધા જ હોવા જરૂરી નથી. જોકે, કોઈ પણ પરોક્ષ પગલું ભરતા પહેલા હજાર વાર વિચારવું પડશે. શક્ય છે કે ભારત સરકાર પણ આ જ પ્રક્રિયામાં હોય. હા, એ વાત ચોક્કસ છે કે વિશ્વના મોટાભાગના દેશો આતંકવાદ સામે જે પણ યોગ્ય પગલું લેવામાં આવશે તેમાં ભારતને ટેકો આપવા સંમત થયા છે. ભારતના બીજા શક્તિશાળી પાડોશી ચીને પણ તમામ પ્રકારના આતંકવાદ સામે સ્ટેન્ડ લઈને વૈશ્વિક પડકારનો àªœàªµàª¾àª¬ àª†àªªà«àª¯à«‹ àª›à«‡.