રાજદૂત વિનય ક્વાત્રા / Courtesy photo

ભારતના યુએસ રાજદૂત વિનય ક્વાત્રાએ જણાવ્યું હતું કે 22 એપ્રિલના જમ્મુ અને કાશ્મીરના પહલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલા જેવી ઘટનાઓ, જેમાં 26 પ્રવાસીઓના મોત થયા હતા, તે આતંકવાદ સામે ભારત-યુએસના એક સંયુક્ત મોરચાની તાત્કાલિક જરૂરિયાત દર્શાવે છે.

“પહલગામ જેવી ઘટનાઓ સ્પષ્ટપણે ભારત-યુએસ ભાગીદારીની જરૂરિયાત તરફ નિર્દેશ કરે છે, જે આતંકવાદનો સામનો કરવા અને વિશ્વને સ્પષ્ટ સંદેશ આપે છે કે આવા આતંકવાદી હુમલાઓ અને તેમના સમર્થકો માટે શૂન્ય સહનશીલતા હશે,” ક્વાત્રાએ કહ્યું.

ક્વાત્રાએ વોશિંગ્ટન ડી.સી.માં હોપકિન્સ ઇન્ડિયા કોન્ફરન્સમાં આ ટિપ્પણીઓ કરી હતી. તેમના સંબોધનની શરૂઆતમાં, તેમણે પીડિતોના સન્માનમાં એક ક્ષણનું મૌન પાળ્યું. જોન્સ હોપકિન્સ યુનિવર્સિટીના વોશિંગ્ટન કેમ્પસમાં આયોજિત આ ભાષણમાં ભારત-યુએસ સંબંધોની વર્તમાન દિશા, દ્વિપક્ષીય સમર્થનનું વ્યૂહાત્મક મહત્વ અને દ્વિપક્ષીય ભાગીદારીને આકાર આપતા મુખ્ય પરિબળો પર ધ્યાન કેન୍દ્રિત કરવામાં આવ્યું હતું.

ક્વાત્રાએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે ગત દાયકામાં ભારત અને યુએસ વચ્ચે “રૂપાંતરકારી” ફેરફાર થયો છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના 2014માં યુએસ કોંગ્રેસને સંબોધનનો ઉલ્લેખ કરતાં, ક્વાત્રાએ “ઇતિહાસની ખચકાટ” શબ્દસમૂહને યાદ કર્યો, જેનો ઉપયોગ મોદીએ બે લોકશાહી દેશો વચ્ચેના એક સમયના સાવધ સંબંધોને વર્ણવવા માટે કર્યો હતો.

રાજદૂત વિનય ક્વાત્રા / Courtesy photo

તેમણે ભાગીદારીના ચાર મુખ્ય પરિબળોની રૂપરેખા આપી. પ્રથમ, તેમણે કહ્યું, વડાપ્રધાન મોદી અને રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ જેવા નેતાઓની વ્યક્તિગત સંલગ્નતા છે. “અમને વિશ્વાસ છે કે મારા વડાપ્રધાન અને રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પના માર્ગદર્શન, નિર્દેશન અને નેતૃત્વ હેઠળ સંબંધોની ગતિ ખૂબ જ વેગ પકડશે,” તેમણે ટ્રમ્પના પુનઃચૂંટણી બાદ ફેબ્રુઆરીમાં મોદીની વોશિંગ્ટનની વહેલી મુલાકાતનો ઉલ્લેખ કરતાં જણાવ્યું.

બીજું પરિબળ, ક્વાત્રાએ કહ્યું, ભારતની આર્થિક ગતિ છે. “ભારત આજે આશરે $3.84 ટ્રિલિયનનું અર્થતંત્ર ધરાવે છે. [અમારું] લક્ષ્ય આ દાયકાના અંત સુધીમાં લગભગ સાતથી આઠ ટ્રિલિયન ડોલર સુધી પહોંચવાનું છે,” તેમણે જણાવ્યું, આ વૃદ્ધિને ખાસ કરીને વેપાર, મૂડી બજારો, કૃષિ અને ડિજિટલ અર્થતંત્રમાં ગાઢ દ્વિપક્ષીય સહકાર સાથે જોડી.

ત્રીજું, તેમણે વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાઓ વચ્ચે બંને દેશોના આર્થિક, વ્યૂહાત્મક અને ભૂ-રાજકીય હિતોના સંયોજન પર ભાર મૂક્યો.

ચોથા પરિબળ તરીકે, તેમણે યુએસમાં લગભગ પાંચ મિલિયનની ભારતીય ડાયસ્પોરાને પરસ્પર સમજણ અને લોકશાહી મૂલ્યોને મજબૂત કરવામાં મહત્વનું બળ ગણાવ્યું.

તેમના સંબોધન દરમિયાન, ક્વાત્રાએ બંને દેશો વચ્ચે વિશ્વાસના આધારસ્તંભ તરીકે સંરક્ષણ અને સુરક્ષા સહકારને વારંવાર ઉજાગર કર્યો. તેમણે ગુપ્તચર માહિતીની આપ-લે, સંયુક્ત લશ્કરી કવાયતો અને સંરક્ષણ ઉદ્યોગના જોડાણોનો ઉલ્લેખ કર્યો. સંરક્ષણ વેપાર, જે બે દાયકા પહેલાં નજીવો હતો, તે હવે $25 બિલિયન સુધી પહોંચ્યો છે. “ગત 20 થી 25 વર્ષમાં સંરક્ષણ સહકારમાં એક વ્યાપક લક્ષણ ઉભરી આવ્યું છે,” તેમણે જણાવ્યું.

પહલગામ હુમલાના પગલે, ક્વાત્રાએ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સને તેના ત્વરિત અને સ્પષ્ટ સમર્થન માટે શ્રેય આપ્યો. “રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ ખરેખર પહલગામ હુમલા બાદ મારા વડાપ્રધાન સાથે વાત કરનારા પ્રથમ નેતા હતા... ભારતની પાછળ મજબૂત ટેકો આપવાની સંપૂર્ણ ઓફર કરી,” તેમણે કહ્યું, યુએસ કોંગ્રેસના સભ્યો તરફથી દ્વિપક્ષીય નિંદાને પણ માન્યતા આપી.

ઊર્જા સહકાર તરફ વળતાં, ક્વાત્રાએ જણાવ્યું કે દ્વિપક્ષીય ઊર્જા વેપાર હવે $15 બિલિયન છે અને તે ટૂંક સમયમાં $5 થી $10 બિલિયન વધવાની સંભાવના છે. “અમારા દૃષ્ટિકોણથી, ઊર્જાનો પ્રશ્ન અમારા સહકાર સાથે ખૂબ જ સારી રીતે જોડાયેલો છે—એક, ઊર્જા પ્રવેશ, વિશ્વસનીય ઊર્જા પ્રવેશ, સસ્તું ઊર્જા પ્રવેશ અને બીજું, ઊર્જા સુરક્ષા સાથે સંબંધિત,” તેમણે કહ્યું.