અમૃતસર નજીક ભારત-પાકિસ્તાન સરહદ પાસે અટારી-વાઘા સરહદ પર બોર્ડર સિક્યુરિટી ફોર્સ (બીએસએફ) ના સુરક્ષા કર્મચારીઓ / REUTERS/Pawan Kumar

 àª­àª¾àª°àª¤àª¨àª¾ સેના પ્રમુખ શુક્રવારે સુરક્ષા વ્યવસ્થાની સમીક્ષા કરશે અને આ અઠવાડિયાની શરૂઆતમાં ભારતીય કાશ્મીરમાં પ્રવાસીઓ પર થયેલા જીવલેણ હુમલાના સ્થળની મુલાકાત લેશે, જેમાં લાંબા સમયથી હરીફ અને પાડોશી પાકિસ્તાન સાથે નવા તણાવની આશંકા છે.

ભારતે કહ્યું છે કે મંગળવારે થયેલા હુમલામાં પાકિસ્તાની તત્વો હતા, જ્યારે આતંકવાદીઓએ પહલગામ વિસ્તારમાં ઘાસના મેદાનમાં 26 લોકોને ગોળી મારી હતી, અને ઈસ્લામાબાદે કોઈ પણ સંડોવણીનો ઇનકાર કર્યો છે.

પરમાણુ-સશસ્ત્ર રાષ્ટ્રોએ એકબીજા સામે અનેક પગલાં લીધાં છે, જેમાં ભારતે નદીના પાણીની વહેંચણીની મહત્વપૂર્ણ સંધિને સ્થગિત રાખી છે અને પાકિસ્તાને અન્ય પગલાઓ ઉપરાંત ભારતીય એરલાઇન્સ માટે તેનું હવાઈ ક્ષેત્ર બંધ કરી દીધું છે.

ભારતના સેના પ્રમુખ જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદી શુક્રવારે સુરક્ષા વ્યવસ્થાની સમીક્ષા કરવા માટે કાશ્મીરની મુલાકાત લેશે અને તેઓ હુમલાના સ્થળની મુલાકાત લે તેવી શક્યતા છે, એમ સેનાના એક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું, એક દિવસ પછી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુનેગારોને "પૃથ્વીના છેડા" સુધી પીછો કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી.

શુક્રવારે ભારતીય શેર બજારોમાં ઘટાડો થયો હતો અને મુખ્ય સૂચકાંકો લગભગ 1% ઘટ્યા હતા, જ્યારે રૂપિયો ઘટ્યો હતો અને 10 વર્ષના બેન્ચમાર્ક બોન્ડ યીલ્ડમાં 4 બેસિસ પોઇન્ટનો ઉછાળો આવ્યો હતો.

ભારતની ટોચની બે એરલાઇન્સ ઇન્ડિગો અને એર ઇન્ડિયાએ જણાવ્યું હતું કે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને યુરોપ સહિતના તેમના કેટલાક આંતરરાષ્ટ્રીય માર્ગો પાકિસ્તાની હવાઈ ક્ષેત્ર બંધ થવાથી પ્રભાવિત થશે, જેના કારણે ફ્લાઇટનો સમય અને ડાયવર્ઝન વધશે.

એવી માંગણીઓ અને આશંકાઓ કરવામાં આવી રહી છે કે ભારત પાકિસ્તાની પ્રદેશમાં લશ્કરી હુમલો કરી શકે છે, જેમ કે તેણે 2019માં ભારત નિયંત્રિત કાશ્મીરમાં થયેલા આત્મઘાતી બોમ્બ ધડાકાના બદલામાં કર્યો હતો, જેમાં ઓછામાં ઓછા 40 ભારતીય અર્ધલશ્કરી પોલીસકર્મીઓ માર્યા ગયા હતા.

બોર્ડર સિક્યુરિટી ફોર્સ (બીએસએફ) ના સુરક્ષા કર્મચારીઓ / REUTERS/Pawan Kumar

મોદીના હિંદુ રાષ્ટ્રવાદી ભારતીય જનતા પાર્ટીના ઘણા નેતાઓએ પાકિસ્તાન સામે લશ્કરી કાર્યવાહીની હાકલ કરી છે.

બંને દેશો મુસ્લિમ બહુમતી ધરાવતા કાશ્મીર પર સંપૂર્ણ દાવો કરે છે, પરંતુ તેના કેટલાક ભાગ પર શાસન કરે છે.ભારત, એક હિન્દુ બહુમતી ધરાવતો દેશ, લાંબા સમયથી ઇસ્લામિક પાકિસ્તાન પર અલગતાવાદીઓને મદદ કરવાનો આરોપ મૂકે છે, જેમણે તેમના પ્રદેશમાં સુરક્ષા દળો સામે લડત આપી છે-ઇસ્લામાબાદ આ આરોપોને નકારી કાઢે છે.

ભારતીય અધિકારીઓનું કહેવું છે કે મંગળવારના હુમલામાં "સરહદ પારના જોડાણો" હતા.કાશ્મીરી પોલીસે હિંસામાં સામેલ ત્રણ લોકોની ઓળખ કરતી નોટિસમાં જણાવ્યું હતું કે તેમાંથી બે પાકિસ્તાની નાગરિકો હતા.ભારતે લિંક્સ અથવા શેર કરેલા પુરાવા વિશે વિસ્તૃત માહિતી આપી નથી.

હુમલામાં માર્યા ગયેલા લોકો ભારતના તમામ ભાગોના હતા, એમ મોદીએ બુધવારે એક ભાષણમાં જણાવ્યું હતું, જ્યારે ટેલિવિઝન ચેનલોએ દેશભરના ઘણા રાજ્યોમાં અંતિમ સંસ્કારની તસવીરો દર્શાવી હતી.

શુક્રવારે મોટાભાગના રાષ્ટ્રીય દૈનિક અખબારોમાં 26 મૃતકોમાંથી ઘણા લોકોના અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવ્યા હતા અને સળગતી ચિતાઓની સામે મહિલાઓ રડતી હોય અને લોકો પ્રાર્થના કરતા હોય તેવી તસવીરો છવાયેલી હતી.

એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે શુક્રવારે વહેલી સવારે ભારતીય કાશ્મીરમાં સત્તાવાળાઓએ બે શંકાસ્પદ આતંકવાદીઓના મકાનો તોડી પાડ્યા હતા, જેમાંથી એક મંગળવારના હુમલાનો આરોપી છે.

મોદીના હિંદુ રાષ્ટ્રવાદી ભારતીય જનતા પાર્ટી દ્વારા શાસિત ઘણા રાજ્યોમાં સરકારોએ ગુનાઓના આરોપી લોકોના ગેરકાયદેસર મકાનો અથવા દુકાનોને તોડી પાડી છે, જેમાંથી ઘણા મુસ્લિમો છે, જેને "ઇન્સ્ટન્ટ, બુલડોઝર જસ્ટિસ" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

એક અસંબંધિત ઘટનામાં, ભારતીય અને પાકિસ્તાની કાશ્મીરને વિભાજિત કરતી નિયંત્રણ રેખા પર છૂટાછવાયા ગોળીબારની જાણ કરવામાં આવી હતી, ભારતીય સેનાએ શુક્રવારે જણાવ્યું હતું કે, 2021 ના યુદ્ધવિરામ છતાં, જેનું ઘણી વખત ઉલ્લંઘન કરવામાં આવ્યું છે.