બાનૂ મુશ્તાક / And Other Stories

ભારતીય લેખિકા બાનુ મુશ્તાકને તેમના ટૂંકી વાર્તા સંગ્રહ 'હાર્ટ લેમ્પ' માટે 2025 ના આંતરરાષ્ટ્રીય બુકર પુરસ્કાર માટે લાંબા સમયથી સૂચિબદ્ધ કરવામાં આવ્યા છે, જેનો કન્નડમાંથી અંગ્રેજીમાં અનુવાદ દીપા ભસ્તી દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે.  àª† પુસ્તક, જે દક્ષિણ ભારતમાં મુસ્લિમ સમુદાયોમાં વંચિત મહિલાઓના જીવનની શોધ કરે છે, તે પ્રતિષ્ઠિત વૈશ્વિક મંચ પર કન્નડ સાહિત્ય માટે ઐતિહાસિક પ્રથમ છે.

પ્રગતિશીલ કન્નડ સાહિત્યમાં અગ્રણી અવાજ મુશ્તાકે અગાઉ ભારતીય સાહિત્યમાં તેમના યોગદાન માટે કર્ણાટક સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર અને દાન ચિંતામણિ અટ્ટીમાબ્બે પુરસ્કાર જીત્યા છે.  àª®à«‚ળરૂપે 1990 અને 2023 ની વચ્ચે પ્રકાશિત, 'હાર્ટ લેમ્પ' ની 12 વાર્તાઓ ઊંડા વ્યક્તિગત છતાં રાજકીય રીતે ચાર્જ કરેલી વાર્તાઓ રજૂ કરે છે.  àª† સંગ્રહને સૌપ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા ત્યારે મળી જ્યારે તેણે 2024 માં પેન પ્રેઝન્ટ્સ એવોર્ડ જીત્યો, જે અંગ્રેજી પેનની એક યોજના છે જે ઓછી પ્રતિનિધિત્વવાળી ભાષાઓ અને પ્રદેશોના અનુવાદોને પ્રકાશિત કરે છે.

આંતરરાષ્ટ્રીય બુકર પુરસ્કારના ન્યાયાધીશોએ 'હાર્ટ લેમ્પ' ની પ્રેરક વાર્તા અને સામાજિક અસર માટે પ્રશંસા કરી હતી.  àª¤à«‡àª®àª£à«‡ નોંધ્યું હતું કે, "દક્ષિણ ભારતમાં મુસ્લિમ સમુદાયોમાં છોકરીઓ અને મહિલાઓ જેવા સમાજના પરિઘ પરના લોકોના જીવનનું અન્વેષણ કરતી આ જીવંત વાર્તાઓ ખૂબ જ ભાવનાત્મક અને નૈતિક વજન ધરાવે છે".

કન્નડ સાહિત્ય માટે સીમાચિહ્નરૂપ

આ વર્ષની લાંબી સૂચિમાં 10 ભાષાઓમાંથી અનુવાદિત પુસ્તકો છે, જેમાં કન્નડ તેની પ્રથમ રજૂઆત કરે છે.  àª†àª¶àª°à«‡ 3 કરોડ 80 લાખ લોકો દ્વારા બોલાતી કન્નડ ભાષા અનુવાદ દ્વારા માન્યતા પ્રાપ્ત કરી રહેલા વિશ્વ સાહિત્યના વિસ્તરી રહેલા રોસ્ટરમાં જોડાય છે.

મુશ્તાકના અનુવાદક, ભારતીય લેખક અને અનુવાદક દીપા ભસ્તીએ આ પુસ્તકને અંગ્રેજી બોલતા પ્રેક્ષકો સુધી પહોંચાડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે.  àª¯à«àª•à«‡ સ્થિત છાપ અને અન્ય વાર્તાઓએ 'હાર્ટ લેમ્પ' પ્રકાશિત કર્યું.

આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે વૈવિધ્યપૂર્ણ લાંબી યાદી

2025 ના આંતરરાષ્ટ્રીય બુકર પુરસ્કારની લાંબી યાદીમાં 13 લેખકોનો સમાવેશ થાય છે, જે તમામ પુરસ્કારના રોસ્ટરમાં તેમની શરૂઆત કરે છે.  àª¤à«‡àª®àª¾àª‚થી ત્રણ નવોદિત લેખકો અને આઠ લેખકો છે જેમની કૃતિઓ પ્રથમ વખત અંગ્રેજીમાં પ્રકાશિત થઈ રહી છે.  àª† પસંદગીમાં 11 નવલકથાઓ અને બે ટૂંકી વાર્તા સંગ્રહોનો સમાવેશ થાય છે, જે સમકાલીન આંતરરાષ્ટ્રીય સાહિત્યની વિવિધતાને પ્રકાશિત કરે છે.

બુકર પ્રાઇઝ-લોંગ લિસ્ટેડ 'ગ્રીફ ઇઝ ધ થિંગ વિથ ફેધર્સ "ના લેખક મેક્સ પોર્ટરની આગેવાની હેઠળની પેનલ દ્વારા લાંબી સૂચિની પસંદગી કરવામાં આવી હતી.  àª¤à«‡àª®àª¨à«€ સાથે કવિ અને ફિલ્મ નિર્માતા કાલેબ ફેમી, પ્રકાશન નિર્દેશક સના ગોયલ, લેખક અને અનુવાદક એન્ટોન હુર અને પુરસ્કાર વિજેતા ગાયક-ગીતકાર બેથ ઓર્ટન જોડાયા છે.

પોર્ટર અનુવાદિત સાહિત્યની સાર્વત્રિક અપીલ પર ભાર મૂકતા કહે છે, "અનુવાદિત સાહિત્ય એ વિશિષ્ટ અથવા દુર્લભ સાંસ્કૃતિક જગ્યા નથી જેમાં નિષ્ણાત જ્ઞાનની જરૂર હોય; તે ચોક્કસ વિપરીત છે.  àª¤à«‡ દરેક જગ્યાએથી દરેક કલ્પનાશીલ પ્રકારની વાર્તાઓ છે, દરેક માટે.  àª¤à«‡ એક ચમત્કારિક રીત છે જેમાં આપણે આપણી બધી વિચિત્રતા અને સમાનતામાં એકબીજાને મળી શકીએ અને આપણી વચ્ચે ઊભી કરેલી સરહદોની અવગણના કરી શકીએ.

2025 ની લાંબી સૂચિમાં આંતરરાષ્ટ્રીય બુકર પુરસ્કાર માટે 13 નવા લેખકોનો પરિચય આપવામાં આવ્યો છે, જેમાં બે પ્રથમ નવલકથાકારો (હંચબેક અને દેર્સ એ મોન્સ્ટર બિહાઈન્ડ ધ ડોર) અને એક પ્રથમ ટૂંકી વાર્તા સંગ્રહ (રિઝર્વોઇર બિટ્સ) નો સમાવેશ થાય છે.  àª¹àª¾àª°à«àªŸ લેમ્પ, હંચબેક, ઓન અ વુમન મેડનેસ, પરફેક્શન, રિઝર્વોઇર બિચ્સ, સ્મોલ બોટ, ધ બુક ઓફ ડિસઅપીયરન્સ અને દેર્સ અ મોન્સ્ટર બિહાઈન્ડ ધ ડોર સહિત આઠ પુસ્તકો પ્રથમ વખત અંગ્રેજીમાં પ્રકાશિત થઈ રહ્યા છે.

આંતરરાષ્ટ્રીય બુકર પુરસ્કાર, જે અનુવાદમાં વૈશ્વિક સાહિત્યની ઉજવણી કરે છે, તે લેખક અને અનુવાદક વચ્ચે સમાન રીતે વિભાજિત $54000 (£50,000) પુરસ્કાર આપે છે.  àª¶à«‹àª°à«àªŸàª²àª¿àª¸à«àªŸàª¨à«€ જાહેરાત એપ્રિલ 2025માં કરવામાં આવશે, જેમાં મે મહિનામાં વિજેતાની જાહેરાત કરવામાં આવશે.