ભારત અને યુરોપિયન યુનિયન (EU) વચ્ચે ફ્રી ટ્રેડ એગ્રીમેન્ટ (FTA) પર સાતમા રાઉન્ડની વાતચીત સોમવારથી નવી દિલ્હીમાં શરૂ થઈ છે / / Luke Southern

EU સાથે પ્રસ્તાવિત વેપાર સોદો એ ભારત દ્વારા વાટાઘાટ કરવામાં આવી રહેલા સૌથી જટિલ મુદ્દાઓ પૈકીનો એક છે. બંને પક્ષો આ સોદાને આગળ વધારવામાં રસ ધરાવતા હોવા છતાં, ભારતની સામાન્ય ચૂંટણીઓ અને આ વર્ષે યુરોપિયન સંસદની ચૂંટણીઓ પહેલાં કોઈ સફળતાની શક્યતા ઓછી છે.

ભારત અને યુરોપિયન યુનિયન (EU) વચ્ચે ફ્રી ટ્રેડ એગ્રીમેન્ટ (FTA) પર સાતમા રાઉન્ડની વાતચીત સોમવારથી નવી દિલ્હીમાં શરૂ થઈ છે. ઘટનાક્રમથી વાકેફ અધિકારીઓએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે વાટાઘાટોનો આ રાઉન્ડ પાંચ દિવસ સુધી ચાલશે. બ્રસેલ્સમાં આયોજિત મંત્રણાનો છઠ્ઠો રાઉન્ડ ઓક્ટોબર 27, 2023 ના રોજ સમાપ્ત થયો હતો.

EU સાથે પ્રસ્તાવિત વેપાર સોદો એ ભારત દ્વારા વાટાઘાટ કરવામાં આવી રહેલા સૌથી જટિલ મુદ્દાઓ પૈકીનો એક છે. બંને પક્ષો આ સોદાને આગળ વધારવામાં રસ ધરાવતા હોવા છતાં, ભારતની સામાન્ય ચૂંટણીઓ અને આ વર્ષે યુરોપિયન સંસદની ચૂંટણીઓ પહેલાં કોઈ સફળતાની શક્યતા ઓછી છે.

નિષ્ણાતો કહે છે કે ભારત આ મહિનાના અંતમાં અબુ ધાબીમાં MC 13 જેવા બહુપક્ષીય મંચો પર વિવિધ આયાત પર કાર્બન ટેક્સ અથવા કાર્બન બોર્ડર એડજસ્ટમેન્ટ મિકેનિઝમ (CBAM) લાદવાના EUના પગલાનો વિરોધ કરવાનું ચાલુ રાખશે, પરંતુ તે FTA મંત્રણાને અસર કરી શકે છે. અધિકારીનું કહેવું છે કે ભારત પર્યાવરણ સંરક્ષણ માટે પ્રતિબદ્ધ છે અને વૈશ્વિક પ્લેટફોર્મ પર ઘણું કરી રહ્યું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ LIFE (પર્યાવરણ માટે જીવનશૈલી) માટે હાકલ કરી છે.

અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે EUની માંગમાં નાની યુરોપિયન કંપનીઓ માટે વેપાર અવરોધો દૂર કરવા, સેવાઓ ખોલવા અને ભારતીય જાહેર પ્રાપ્તિ બજારનો સમાવેશ થાય છે. ભારતના સૂક્ષ્મ, નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગો (MSMEs) ના હિતોનું રક્ષણ કરતી વખતે આ પ્રકારની બાબતો પરસ્પર અને સમાનતાના સિદ્ધાંતો પર વાટાઘાટ કરવામાં આવી રહી છે.

એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે અગાઉના રાઉન્ડમાં કોમોડિટીઝ અને સરકારી પ્રાપ્તિ દરખાસ્તો સંબંધિત નીતિ ક્ષેત્રોને આવરી લેવામાં આવ્યા હતા. સાતમા રાઉન્ડમાં સેવાઓ અને રોકાણનો સમાવેશ થવાની ધારણા છે. બીજા અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે છઠ્ઠા રાઉન્ડમાં બંને પક્ષો દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલા મુદ્દાઓ પર કામને વેગ આપવા પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું હતું અને તકનીકી બાબતોમાં કેટલીક પ્રગતિ થઈ હતી.

સાતમા રાઉન્ડ માટે વાટાઘાટોની તારીખ અને મુદ્દાઓ બંને પક્ષોના મુખ્ય વાટાઘાટકારો દ્વારા બે અલગ-અલગ બેઠકોમાં નક્કી કરવામાં આવ્યા છે, એમ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું. ગયા વર્ષે નવેમ્બરના મધ્યમાં બ્રસેલ્સમાં અને ત્યારબાદ ગયા મહિને નવી દિલ્હીમાં ચર્ચાઓ થઈ હતી. અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે બંને પક્ષોએ પહેલા રાઉન્ડમાં માલસામાન અને જાહેર ખરીદીને લગતી બાબતો પર 'નોંધપાત્ર' વાટાઘાટો કરી છે. બંને પક્ષો મતભેદોને ઉકેલવા અને સાતમા રાઉન્ડની મંત્રણાનો આધાર તૈયાર કરવા માટે છેલ્લા ત્રણ-ચાર મહિનાથી રચનાત્મક રીતે રોકાયેલા હતા, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.