પ્રતીકાત્મક તસ્વીર / Courtesy Photo

કેલિફોર્નિયા યુનિવર્સિટી, બર્કલેના એસોસિયેટેડ સ્ટુડન્ટ્સ (એએસયુસી)એ ઓક્ટોબર મહિનાને કેમ્પસમાં હિંદુ હેરિટેજ મહિના તરીકે માન્યતા આપવાના પ્રસ્તાવની વિરુદ્ધ મતદાન કર્યું.

એએસયુસી સેનેટર ઈશા ચંદર, જેમણે વિરોધનું નેતૃત્વ કર્યું, તેમણે દલીલ કરી કે આ પ્રસ્તાવને હિંદુ રાષ્ટ્રવાદના સમર્થન તરીકે અર્થઘટન કરી શકાય. આ નિર્ણયથી વિવાદ ઊભો થયો છે અને પૂર્વગ્રહના આરોપો લાગ્યા છે, જેમાં હિંદુ વિદ્યાર્થી જૂથોએ વિદ્યાર્થી સરકાર પર સાંસ્કૃતિક ઓળખને રાજકીય વિચારધારા સાથે જોડવાનો આરોપ લગાવ્યો છે.

આ પ્રસ્તાવ, જે એક કેરિબિયન હિંદુ વિદ્યાર્થી દ્વારા રચાયો હતો, તેનો ઉદ્દેશ વૈશ્વિક હિંદુ સમુદાય અને કેમ્પસ પરના હિંદુ વિદ્યાર્થી સમુદાયના યોગદાનને સન્માન આપવાનો હતો. જોકે, એપ્રિલમાં યોજાયેલી એએસયુસીની બેઠક દરમિયાન—જેનો વીડિયો હિંદુ ઓન કેમ્પસ નામના એડવોકેસી જૂથ દ્વારા પોસ્ટ કરવામાં આવ્યો હતો—તીવ્ર ચર્ચા બાદ આ પગલું નકારી કાઢવામાં આવ્યું.

ચંદરે વૈકલ્પિક પ્રસ્તાવ સૂચવ્યો, જે દક્ષિણ એશિયાઈ અને મધ્ય પૂર્વની ધાર્મિક વિવિધતાને ઉજવે, અને “આંતરરાષ્ટ્રીય વિચારધારા” ટાળવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો. તેમણે એમ પણ દાવો કર્યો કે હિંદુ અમેરિકનો અન્ય દક્ષિણ એશિયાઈ સમુદાયોની સરખામણીમાં પ્રણાલીગત વિશેષાધિકાર ધરાવે છે, જેનાથી વિશિષ્ટતા અંગે ચિંતા ઊભી થાય છે.

પ્રસ્તાવના સમર્થકો, જેમાં સેનેટર જસ્ટિન ટેલરનો સમાવેશ થાય છે, તેમણે આ દલીલ સાથે સખત અસહમતિ વ્યક્ત કરી કે આ બિલ રાજકીય ઉદ્દેશોથી પ્રેરિત હતું. ટેલરે સેનેટના નિર્ણયની ટીકા કરી, જેણે તેને હિંદુ રાષ્ટ્રવાદી ભાવના સાથે જોડ્યું, અને ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે બિલના લેખકનો ભારતીય રાજકારણ સાથે કોઈ સંબંધ નથી. તેમણે ચર્ચા દરમિયાન તેમની સામે થયેલા વ્યક્તિગત હુમલાઓની પણ નિંદા કરી, આ અનુભવને “અત્યંત ચિંતાજનક” ગણાવ્યો.

હિંદુ ઓન કેમ્પસ, જેણે એએસયુસી બેઠકનો સાત મિનિટનો વીડિયો એક્સ પર શેર કર્યો, તેમણે આ પરિણામની નિંદા કરી. “

@UCBerkeley એ ‘હિંદુ હેરિટેજ મહિના’ની વિરુદ્ધ મતદાન કર્યું, ‘હિંદુ રાષ્ટ્રવાદ’ના બહાને... આ તદ્દન અયોગ્ય છે – કોઈ પણ સમુદાયને હેરિટેજ મહિનો નકારવો શા માટે?!”

કોલિશન ઓફ યંગ અમેરિકન હિંદુઝ (સીવાયએએન)એ પણ આ નિર્ણયની ટીકા કરી. “આ સેમેસ્ટરમાં અન્ય અનેક હેરિટેજ મહિનાના પ્રસ્તાવો પસાર થયા હોવા છતાં, વિદ્યાર્થી સેનેટરોએ હિંદુ હેરિટેજને રાજકીય રીતે ઉછાળીને હિંદુફોબિયાના મુદ્દાઓ, જેમ કે ‘હિંદુ રાષ્ટ્રવાદ’નો આરોપ, રજૂ કર્યા,” એમ જૂથે ઇન્સ્ટાગ્રામ પરના નિવેદનમાં જણાવ્યું.

“સ્પષ્ટ રીતે કહીએ તો, ભારતીય અને બિન-ભારતીય મૂળના હિંદુ વિદ્યાર્થીઓ—જેમાંથી ઘણાને હિંદુ રાષ્ટ્રવાદ વિશે ઓછી જાણકારી છે—તેમને તેમની વારસાની ઉજવણી માટે સ્થાનિક ભારતીય રાજકારણ પર રાજકીય વલણ લેવા દબાણ કરવું ન જોઈએ,” એમ સીવાયએએનએ ઉમેર્યું.

“‘હિંદુ રાષ્ટ્રવાદ’નો આરોપ અમારા સમુદાય માટે હાનિકારક છે કારણ કે તે હિંદુ ધર્મને ભારતના રાજકારણ સાથે જોડે છે,” સીવાયએએનએ દાવો કર્યો. “આ બિલ એક કેરિબિયન હિંદુ વિદ્યાર્થી દ્વારા પ્રેરિત હતું, જેનો ભારત સાથે કોઈ સંબંધ નથી.”

અન્ય હેરિટેજ મહિનાના પ્રસ્તાવો સમાન તપાસ વિના મંજૂર થયા હોવા છતાં, હિંદુ હેરિટેજ મહિનાના પગલાને નકારવાથી વિદ્યાર્થી શાસનમાં અસંગતતા અને સમાવેશકતા અંગે પ્રશ્નો ઊભા થયા છે.

આ ઘટના યુસી બર્કલેમાં હિંદુ ઓળખને લગતા અન્ય તાજેતરના વિવાદોને અનુસરે છે. માર્ચમાં, ભારતીય સુપ્રીમ કોર્ટના એડવોકેટ જે સાઈ દીપકના કેમ્પસ પરના વ્યાખ્યાનને વિદ્યાર્થીઓના વિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો, જેમણે તેમના પર હિંદુત્વ વિચારધારાને પ્રોત્સાહન આપવાનો આરોપ લગાવ્યો. તેમના સમર્થકોએ દલીલ કરી કે તેઓ હિંદુફોબિયા અને વૈશ્વિક સંદર્ભમાં હિંદુ વિચારના વિ-ઔપનિવેશીકરણના મુદ્દાને સંબોધિત કરી રહ્યા હતા.