Vanita Gupta / Google

ભારતીય-અમેરિકન વનિતા ગુપ્તાએ પોતાનાં પદ ઉપરથી રાજીનામું આપી દીધું

અમેરિકાની એસોસિયેટ અટૉર્ની જનરલ ભારતીય-અમેરિકન વનિતા ગુપ્તાએ પોતાનાં પદ ઉપરથી રાજીનામું આપી દીધું છે. આગામી વર્ષ તે ફેબ્રુઆરીમાં પદ પરથી દૂર થઇ જશે. ૪૯ વર્ષીય વનિતા ગુપ્તા ન્યાય વિભાગમાં ત્રીજા રેન્ક સુધી પહોંચનાર પ્રથમ અશ્વેત મહિલા અને પ્રથમ નાગરિક અધિકાર વકીલ છે. વર્ષ 2021માં તેઓએ આ ઇતિહાસ રચ્યો હતો.

હિંસક અપરાધ અને અમેરિકાના ગન કલ્ચર  ભોગ બનેલા લોકોને સમર્થન આપવા વિભાગના પ્રયાસોમાં મહત્ત્વની ભૂમિકા

વનિતા ગુપ્તા ઉત્તર પ્રદેશના અલીગઢની રહેવાસી છે. તેમના પિતા રાજીવ લોચન ૪૦ વર્ષ પહેલા પરિવાર સાથે અમેરિકામાં આવીને વસ્યા હતા. ગુપ્તાના "અસાધારણ યોગદાન" ની ચર્ચા કરતા ગારલેન્ડે કહ્યું કે ન્યાયની પ્રાપ્તિ પ્રત્યેની તેમની પ્રતિબદ્ધતા અને લોકોને એકસાથે લાવવા માટેના તેમના અવિરત પ્રયાસે તેમને અમેરિકન લોકો સામેના કેટલાક જટિલ પડકારોનો સામનો કરવા માટે અસરકારક નેતા બન્યા હતા. ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ જસ્ટિસ (DOJ) અનુસાર, વનીતાને વર્ષ 2021માં એસોસિએટ એટર્ની જનરલ તરીકે પસંદગી કરવામાં આવી હતી. હવે તે આવતા વર્ષે આ પદ પરથી હટી જશે. ગારલેન્ડે તેમની પ્રશંસા કરતા કહ્યું કે ગુપ્તાએ હિંસક અપરાધ અને અમેરિકાના ગન કલ્ચરને કારણે હિંસાનો ભોગ બનેલા ભોગ બનેલા લોકોને સમર્થન આપવા વિભાગના પ્રયાસોમાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. આ સિવાય તેમણે ઘણા જરૂરી નિર્ણયો પણ લીધા હતા.

નાગરિક અને માનવ અધિકારો પર લીડરશીપ કોન્ફરન્સના પ્રમુખ અને મુખ્ય કાર્યકારી અધિકારી

ગુપ્તાની સર્વિસ અંગે વાત કરવામાં આવે તો તેમણે ઘણા વિભાગોમાં કામ કર્યું છે. તેમણે ડિપાર્ટમેન્ટના સિવિલ લિટીગેશન ડિવિઝન, ગ્રાન્ટમેકિંગ કમ્પોનન્ટ્સ, ઑફિસ ફોર એક્સેસ ટુ જસ્ટિસ, ઑફિસ ઑફ ઇન્ફર્મેશન પોલિસી, કોમ્યુનિટી રિલેશન્સ સર્વિસ, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ટ્રસ્ટી પ્રોગ્રામ અને ફોરેન ક્લેમ સેટલમેન્ટ કમિશનમાં પણ સેવા આપી છે.
ગુપ્તા અમેરિકાના સૌથી જાણીતા અને સૌથી પ્રતિષ્ઠિત નાગરિક અધિકાર વકીલો પૈકી એક વિભાગનાં પ્રજનન અધિકારો અને ઓપિયોઇડ એપિડેમિક સિવિલ લિટિગેશન ટાસ્ક ફોર્સના અધ્યક્ષ છે. તેઓ ગેરકાયદેસર દંડ અને ફી પ્રથા સામે પણ લડી રહ્યાં છે. વનિતા ગુપ્તાએ નાગરિક અને માનવ અધિકારો પર લીડરશીપ કોન્ફરન્સના પ્રમુખ અને મુખ્ય કાર્યકારી અધિકારી તરીકે સેવા આપી છે. તેઓ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં બિનપક્ષીય નાગરિક અધિકાર સંસ્થાઓનું સૌથી જૂનું અને સૌથી મોટું ગઠબંધન છે. તેઓએ અમેરિકન સિવિલ લિબર્ટીઝ યુનિયન (ACLU) ખાતે નાયબ કાનૂની નિયામક અને સેન્ટર ફોર જસ્ટિસના ડિરેક્ટર તરીકે સેવા આપી છે.

ટોચના ત્રણ હોદ્દાઓમાંથી એક હોદ્દો ધરાવનાર પ્રથમ અશ્વેત વ્યક્તિ

ગુપ્તાએ અમેરિકાની યેલ યુનિવર્સિટીમાંથી ગ્રેજ્યુએશન પૂર્ણ કર્યા બાદ 'ન્યૂયોર્ક યુનિવર્સિટી સ્કૂલ ઓફ લો'માંથી કાયદાની ડિગ્રી મેળવી હતી. બાદમાં તેમણે 'ન્યૂયોર્ક યુનિવર્સિટી સ્કૂલ ઓફ લો'માં ઘણા વર્ષો સુધી ભણાવ્યું હતું. 2014માં તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામાએ વનિતાને માનવ અધિકાર માટે સહાયક એટર્ની જનરલ તરીકે નિયુક્ત કર્યા અને તેમને ન્યાય વિભાગમાં માનવ અધિકાર વિભાગના વડા બનાવ્યા હતા. તે 2017 સુધી આ પદ પર રહ્યાં હતાં. નાગરિક અધિકારોના ક્ષેત્રમાં અમેરિકામાં વધુ સારા વાતાવરણની હિમાયત કરનાર વનિતાના નેતૃત્વમાં ઘણા શહેરોમાં પોલીસની કામગીરીમાં સમીક્ષા અને સુધારાનો સમયગાળો શરૂ થયો હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન તેમણે ગુનાઓ અને માનવ તસ્કરી સંબંધિત કેસોમાં સજા પૂરી પાડવા, વિકલાંગોને વધુ સારા અધિકારો પ્રદાન કરવા તેમજ શિક્ષણ, રોજગાર, રહેઠાણ અને મતદાનમાં ભેદભાવને સમાપ્ત કરવા માટે નોંધપાત્ર કામ કર્યું હતું.

અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિનું પદ સંભાળ્યા પછી, જો બાઇડને જાન્યુઆરી 2021માં વનિતાને દેશના સહાયક એટર્ની જનરલ તરીકે નિયુક્ત કર્યા હતા. જો કે, તેમની નિમણૂક સેનેટની મંજૂરી માટે બાકી હતી. તાજેતરમાં સેનેટે તેમની નિમણૂકને મંજૂરી આપી હતી. અહીં એ જાણવું રસપ્રદ રહેશે કે સેનેટમાં ડેમોક્રેટ અને રિપબ્લિકન સભ્યોની સંખ્યા 50-50 હોવા છતાં તેમને 51 વોટ મળ્યા કારણ કે મહિલા રિપબ્લિકન સેનેટરએ પાર્ટી લાઇન ઓળંગીને વનિતાને મત આપ્યો હતો. જો કે, ટાઇ થવાના કિસ્સામાં ઉપરાષ્ટ્રપતિ કમલા હેરિસ પોતાનો મત આપવા માટે સેનેટમાં હાજર હતા. પરંતુ તેમનો વારો આવ્યો ન હતો. વનિતા પ્રથમ નાગરિક અધિકાર વકીલ અને ન્યાય મંત્રાલયમાં ટોચના ત્રણ હોદ્દાઓમાંથી એક હોદ્દો ધરાવનાર પ્રથમ અશ્વેત વ્યક્તિ છે.