પ્રિયંવદા નટરાજન / Courtesy Photo

યેલના એસ્ટ્રોફિઝિસ્ટ પ્રિયંવદા નટરાજનને બ્લેક હોલ્સ અને ડાર્ક મેટર સહિત અદ્રશ્ય બ્રહ્માંડ પર તેમના અભૂતપૂર્વ કાર્ય માટે એસ્ટ્રોફિઝિક્સ માટે 2025 ડેની હેઇનમેન પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.

અમેરિકન એસ્ટ્રોનોમિકલ સોસાયટી (એએએસ) અને અમેરિકન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ફિઝિક્સ (એઆઈપી) દ્વારા સંયુક્ત રીતે આપવામાં આવતો હેઇનમેન પુરસ્કાર, એસ્ટ્રોફિઝિક્સમાં કારકિર્દીની મધ્યમાં અસાધારણ યોગદાનને સન્માનિત કરે છે.

નટરાજન, જોસેફ એસ. અને સોફિયા એસ. ફ્રુટોન પ્રોફેસર અને યેલ ખાતે ખગોળશાસ્ત્રના અધ્યક્ષ, 1980 માં પુરસ્કારની શરૂઆત પછી આ વિશિષ્ટતા પ્રાપ્ત કરનાર યુનિવર્સિટીના પ્રથમ ફેકલ્ટી સભ્ય છે.

નટરાજને કહ્યું હતું કે, "એએએસ અને એઆઈપી દ્વારા માન્યતા મળવાથી હું ખૂબ જ ખુશ અને સન્માનિત અનુભવું છું", નટરાજને કહ્યું હતું કે, "આ ખૂબ જ ખાસ સમયે ખગોળશાસ્ત્ર અને એસ્ટ્રોફિઝિક્સ સંશોધનની સીમા પર કામ કરવાનું મને ખૂબ જ સૌભાગ્ય મળ્યું છે, જ્યારે પુષ્કળ પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ માહિતી સામે મારા વૈચારિક અને સૈદ્ધાંતિક વિચારોને ઝડપથી પરીક્ષણમાં મૂકવાનું શક્ય બન્યું છે".

નટરાજનના કાર્યોએ કાળા છિદ્રોની સમજણને ફરીથી આકાર આપ્યો છે, ખાસ કરીને તેમની રચના અને આકાશગંગાના ઉત્ક્રાંતિ પર પ્રભાવ. શ્યામ દ્રવ્યનો નકશો બનાવવા માટે ગુરુત્વાકર્ષણીય લેન્સિંગનો ઉપયોગ કરીને તેમના સંશોધને તેની પ્રપંચી પ્રકૃતિમાં નિર્ણાયક આંતરદૃષ્ટિ પ્રદાન કરી છે.

2000માં યેલની ફેકલ્ટીમાં જોડાઈને, નટરાજન વિજ્ઞાન અને માનવતામાં ફ્રેન્ક પ્રોગ્રામનું પણ નિર્દેશન કરે છે. તેણીને ગુગેનહેમ અને રેડક્લિફ તરફથી ફેલોશિપ સહિત અસંખ્ય પ્રશંસાઓ મળી છે, અને 2024 માં ટાઇમ મેગેઝિનના 100 સૌથી પ્રભાવશાળી લોકોમાંનું એક નામ આપવામાં આવ્યું હતું.

નટરાજને તેમના માર્ગદર્શકો અને સહયોગીઓનો આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું, "હું આભારી છું કે મને આ રોમાંચક ક્ષેત્રમાં યોગદાન આપવાની તક મળી અને હું મારા તમામ માર્ગદર્શકો, સહયોગીઓ અને સહકર્મીઓનો આભાર માનું છું જેઓ મને પ્રેરણા આપવાનું ચાલુ રાખે છે.

નેશનલ હાર્બર, મેરીલેન્ડમાં એએએસની બેઠક દરમિયાન 16 જાન્યુઆરીના રોજ $10,000 હેઇનમેન પુરસ્કારની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. તે નટરાજનના બે દાયકાના અગ્રણી સંશોધનની ઉજવણી કરે છે, જે બ્રહ્માંડની તપાસ કરતા શક્તિશાળી નવા ટેલીસ્કોપ તરીકે આ ક્ષેત્રને માર્ગદર્શન આપવાનું ચાલુ રાખે છે.